Πρόταση από ΔΝΤ – ΕΕ για καταβολή συντάξεων με εισοδηματικά κριτήρια

Την ώρα που η κυβέρνηση διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν θα λάβει οριζόντια μέτρα και δεν θα μειώσει μισθούς και κυρίως συντάξεις, οι εκπρόσωποι των δανειστών, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες, στο υπουργείο Εργασίας, με τη συμμετοχή υψηλόβαθμων στελεχών της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών ασφαλίσεων, πρότειναν νέο ασφαλιστικό, με υπολογισμό των συντάξεων με βάση το εισόδημα.

Το κεντρικό θέμα της σύσκεψης της  ομάδα  συμβούλων τεχνικής βοήθειας, στην οποία συμμετείχαν υψηλόβαθμα στελέχη του ΔΝΤ και της ομάδας Ράιχενμπαχ, ήταν η βελτίωση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς δεν είναι κρυφό το γεγονός ότι τα δύο μεγαλύτερα ασφαλιστικά ταμεία ΙΚΑ και ΟΑΕΕ προσπαθούν να βγάλουν τη χρονιά με δανεικά και απειλές για εξώσεις και πλειστηριασμούς. Όσο για το 2014, αυτό δεν βγαίνει με τίποτε. Εκτιμάται ότι στην καλύτερη περίπτωση τα οικονομικά των ταμείων επιτρέπουν σχεδιασμούς μέχρι την Άνοιξη.

Εκεί έπεσε η «βόμβα» που απορρίφθηκε μετά από έντονη συζήτηση από τους εκπροσώπους του υπουργείου Εργασίας. Στην πράξη, οι σύμβουλοι των δανειστών ζήτησαν νέο ασφαλιστικό, όπου η σύνταξη θα υπολογίζεται όχι βάσει των εισφορών και των ετών ασφάλισης, αλλά βάσει του συνολικού εισοδήματος του κάθε ασφαλισμένου. Αυτό βέβαια προϋποθέτει διασύνδεση του ασφαλιστικού με το φορολογικό,  όμως η ελληνική πλευρά δεν μπήκε σε αυτή την κουβέντα, απορρίπτοντας την πρόταση, με το επιχείρημα ότι τέτοιες αλλαγές δεν μπορούν και δεν είναι καιρός για να συζητηθούν. Μάλιστα, ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Ασφάλισης Παναγιώτης Κοκκόρης, επισήμανε ότι προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η παροχή βοήθειας στους ασφαλισμένους και κυρίως αυτούς του ΟΑΕΕ να ενταχθούν σε ένα καλύτερο σύστημα ρύθμισης χρεών, προκειμένου να σώσουν τις επιχειρήσεις τους. 

Η αποτυχία της ρύθμισης χρεών είναι δεδομένη και αποτελεί ένα από τα βασικά αγκάθια στην όποια προσπάθεια βελτίωσης των εσόδων των ταμείων. Ειδικά για τον ΟΑΕΕ, από το σύνολο των 370.000 οφειλετών, υποβλήθηκαν μόλις 28.500 αιτήσεις για υπαγωγή στη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών, με αποτέλεσμα τα έσοδα από τη συγκεκριμένη διαδικασία να είναι περιορισμένα.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα ταμεία βυθίζονται στα ελλείμματα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεγαλύτερο ταμείο της χώρας θα δώσει για έναν ακόμη μήνα συντάξεις με «δανεικά». Συγκεκριμένα, νέο δάνειο ύψους 320.000.000 ευρώ πήρε το ΙΚΑ, για να μπορέσει να καταβάλλει χωρίς πρόβλημα τις συντάξεις σε περίπου 1.200.000 συνταξιούχους στο τέλος Νοεμβρίου. Τα 150.000.000 ευρώ αποτελούν νέο δάνειο από το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), ενώ τα υπόλοιπα 170.000.000 ευρώ είναι προηγούμενα δάνεια που η εξόφλησή τους, μεταφέρεται για δεύτερη φορά.

Τα 130.000.000 ευρώ από αυτά είναι επίσης δάνειο από το ΕΤΕΑ και τα υπόλοιπα 40.000.000 ευρώ δάνειο από το ΤΑΠ – ΔΕΗ. Τα συγκεκριμένα δάνεια έπρεπε να είχαν εξοφληθεί ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου, αλλά δόθηκε αρχικά παράταση για τις 4 Δεκεμβρίου, ενώ μετά και τη δεύτερη παράταση τα δάνεια αυτά θα εξοφληθούν με το νέο έτος, στις 7 Ιανουαρίου.

Η ανάγκη εξεύρεσης κεφαλαίων προκύπτει από τη συνεχή μείωση των εσόδων από τις τρέχουσες εισφορές. Τον Οκτώβριο εισπράχθηκαν περίπου 709.000.000 ευρώ, ενώ τον Σεπτέμβριο είχαν εισρεύσει στα ταμεία 738.000.000 ευρώ, δηλαδή υπήρξε 4% μείωση. Πάντως το υπουργείο Εργασίας και η διοίκηση του ΙΚΑ πανηγύριζαν ότι τον Σεπτέμβριο τα έσοδα του ταμείου αυξήθηκαν, για πρώτη φορά μετά από χρόνια.

Αντίστοιχοι ήταν οι …πανηγυρισμοί της διοίκησης του ΟΑΕΕ, καθώς για πρώτη φορά μετά από πολλά δίμηνα - στο δ΄ δίμηνο του 2013, υπήρξε αύξηση εσόδων κατά 0,44% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ στο 5ο δίμηνο η βελτίωση ήταν της τάξης του 0,11%, δηλαδή ακόμα πιο οριακή.

Η  πραγματική κατάσταση στον ΟΑΕΕ βέβαια, είναι οριακή. Για να βγάλει τη φετινή χρονιά το ταμείο των ελευθέρων επαγγελματιών πήρε έκτακτη οικονομική ενίσχυση 600 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ την επόμενη χρονιά αναμένεται να χρειαστεί επιπλέον κονδύλι 800 εκατομμυρίων.

Η κατάσταση ειδικά για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ είναι απελπιστική, με συνέπεια τη ραγδαία επιδείνωση των ασφαλιστικών εισροών προς τον Οργανισμό. Μόλις ένας στους δύο ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ μπορούν να ανταποκριθούν στην κάλυψη των ασφαλιστικών τους υποχρεώσεων. Είναι επίσης εντυπωσιακό ότι σε πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ μόλις το 30% των ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ προσπαθούν και είναι σε θέση να εξασφαλίσουν πρόσθετο εισόδημα για μετά τη σύνταξη, ενώ μόνο το 13,4% των ασφαλισμένων του δείγματος έχουν τη δυνατότητα για ιδιωτική ασφάλιση. Οι προοπτικές μάλιστα παραμένουν εξαιρετικά δυσοίωνες για το επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς μόλις οι μισοί ασφαλισμένοι (49,8%) εκτιμούν ότι θα είναι σε θέση να καταβάλλουν τις εισφορές τους για το επόμενο εξάμηνο.