"Το κράτος στην Ελλάδα δεν λειτουργεί"

Στην περίπτωση της ελληνικής κρίσης, το μεγάλο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί δεν αφορά λάθη που έγιναν ή αδυναμίες που αναδείχθηκαν κατά τη διαχείρισή της από την τρόικα, αλλά «το γιατί οι ίδιοι οι Ελληνες οδήγησαν τη χώρα τους σε μια κατάσταση τέτοιας δημοσιονομικής ανισορροπίας», επισημαίνει ο τέως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Jean Claude Trichet, ο οποίος περιγράφει τον κρατικό μηχανισμό της Ελλάδας ως το κύριο πρόβλημα που πρέπει να διορθωθεί "ώστε να λειτουργήσει η οικονομία της χώρας με τον τρόπο που πρέπει".

Ο κ. Trichet, σε συνέντευξη που παραχωρεί στην "Καθημερινή", αναγνωρίζει ότι η όλη προσπάθεια "ήταν εξαιρετικά επώδυνη για την Ελλάδα, γιατί η χώρα σας ήταν αυτή με τα μεγαλύτερα προβλήματα: είχατε τεράστιο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αλλά και δημοσιονομικό έλλειμμα. Ετσι, από την αρχή κατέστη σαφές ότι η προσπάθεια για να έρθουν τα οικονομικά της Ελλάδας σε μια πιο ισορροπημένη κατάσταση θα ήταν πολύ μεγαλύτερη από άλλες χώρες".

Ο επί οκταετία «ισχυρός άνδρας» του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος συνεχίζει λέγοντας ότι "από τη στιγμή που η χώρα σας έφθασε εκεί, έπρεπε να κάνει πολλά. Και έτσι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με το άλλο μείζον πρόβλημα, που είναι ο αδύναμος κρατικός μηχανισμός. Το κράτος στην Ελλάδα δεν λειτουργεί όπως πρέπει. Δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει μέτρα που είναι απαραίτητα. Αυτό πρέπει να διορθωθεί". 

Στο ίδιο πνεύμα προχωράει σε μια αυτονόητη παρότρυνση: "Γι’ αυτό, κοιτώντας στο παρόν και το μέλλον, αυτό που πρέπει να κάνει η Ελλαδα είναι να συνεχίσει να οικοδομεί ένα κράτος σε στέρεες βάσεις (solid state). Αυτό αποτελεί προϋπόθεση για να επιτύχει η χώρα σας".

Στη σύντομη συνομιλία που είχε με την «Κ» λίγο μετά την ακρόασή του ενώπιον της επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου που εξέταζε τον ρόλο της τρόικας, ο κ. Trichet,  υπενθύμισε τις καθυστερήσεις της ελληνικής πλευράς και τη μη υλοποίηση αποφάσεων που λαμβάνονταν, αλλά αναγνώρισε την προσπάθεια που έχει καταβληθεί και τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τριετίας. «Οταν κοιτάζω τα δεδομένα, είναι πλέον σαφές ότι έχουν γίνει πολλά», σημειώνει και χαιρετίζει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, λέγοντας ότι πρόκειται για κάτι «πολύ θετικό». Ερωτηθείς αν η συγκεκριμένη εξέλιξη θα αποδειχθεί όσο χρήσιμη ελπίζει η ελληνική πλευρά, σημειώνει δηκτικά: "Είναι πολύ καλύτερο από το να συνέβαινε το αντίθετο, όπως στο παρελθόν".

Κατά τη διάρκεια της ακρόασης,  απέφυγε να αναλάβει ευθύνες για τη διαχείριση της κρίσης, άφησε αιχμές κατά πολιτικών «μεγάλων χωρών» που εμφανίζονταν απρόθυμοι να στηρίξουν μια χώρα-μέλος της Ευρωζώνης που αντιμετώπιζε τεράστιο πρόβλημα και κατέδειξε το θεσμικό κενό που υπήρχε, με αποτέλεσμα η απροετοίμαστη Ενωση να απαιτήσει τη συμμετοχή και του ΔΝΤ, εξέλιξη με την οποία ο ίδιος ήταν αντίθετος. «Τους έλεγα διακριτικά: Είμαστε η Ευρώπη, πρέπει να βοηθήσουμε», ανέφερε και δεν έκρυψε τη δυσφορία του για τα προβλήματα που δημιούργησε η συμφωνία Μέρκελ - Σαρκοζί στην Ντοβίλ, τον Οκτώβριο του ’10, που άνοιγε τον δρόμο για «κούρεμα» των ομολόγων των ιδιωτών πιστωτών: «Ηταν σαν να προσκαλούσαμε τους κερδοσκόπους να βγάλουν χρήματα».

Απαντώντας στην κριτική που του ασκήθηκε για την αντίθεσή του στην αρχική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που εκτιμάται ότι θα είχε οδηγήσει σε ταχύτερη λύση με λιγότερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος για την Ελλάδα, ο κ. Trichet αποκάλυψε τη βαθιά ανησυχία που τον διακατείχε για τις καταστροφικές συνέπειες που ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους μπορεί να είχε σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, καθώς, όπως σημείωσε, «η Ελλάδα είχε στην αρχή της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους τον ρόλο που είχε η Ταϊλάνδη στην ασιατική κρίση χρέους στα τέλη της δεκαετίας του ’90».

Εξήγησε ότι η αρχική αντίθεσή του στην αναδιάρθρωση του χρέους προς τους ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας ήταν απόρροια της ανησυχίας του ότι θα ζητούσαν κάτι ανάλογο και οι άλλες χώρες που αντιμετώπιζαν προβλήματα, αλλά τελικά συμφώνησε μόλις κατέστη σαφές ότι η Ελλάδα θα αποτελούσε τη «μοναδική περίπτωση».