Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση, "ο τραπεζικός κλάδος ενδέχεται να χρειαστεί επιπρόσθετα κεφάλαια αν θέλει να αντιμετωπίσει επαρκώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και να ανοίξει το δρόμο για την οικονομική ανάκαμψη". Και αυτό αφενός λόγω των πιστωτικών ζημιών οι οποίες ενδέχεται να είναι μεγαλύτερες στο δυσμενές σενάριο και αφετέρου λόγω της τάσης των δανειοληπτών να αποφεύγουν την εξυπηρέτηση των οφειλών τους.
Το ΔΝΤ υπογραμμίζει ότι στην περίπτωση της Ελλάδας οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν βάσει του βασικού σεναρίου, ενώ η κοινή πρακτική αφορά στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών βάσει του δυσμενούς σεναρίου, που διασφαλίζει ότι διαθέτουν επαρκή κεφάλαια να αντιμετωπίσουν δύσκολες συνθήκες και να μην αναγκαστούν να προβούν σε απομόχλευση.
Η πρακτική που χρησιμοποιήθηκε δεν ενδέχεται να αποδειχθεί επαρκής για να διασφαλίσει ότι λαμβάνονται οι απαραίτητες απομειώσεις για τα NPLs και αποφεύγεται μία παρατεταμένη περίοδος απομόχλευσης, καθώς η ανάπτυξη πολύ απλά δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι θα έρθει εξωγενώς σε μία οικονομία που διαθέτει μακροχρόνιο κενό ανταγωνιστικότητας και πτωχό ιστορικό μεταρρυθμίσεων.
Την ίδια ώρα, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα “κόκκινα” δάνεια, σημειώνοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες θα δυσκολευτούν να ξεπεράσουν το πρόβλημα και να ωφεληθούν από την ανάκαμψη, παραμένοντας σε παρατεταμένη περίοδο απομόχλευσης που σημαίνει ότι θα έχουν περιορισμένη ικανότητα στήριξης της ανάκαμψης.
Υπενθυμίζεται ότι εξαρχής το ΔΝΤ είχε εκφράσει τις αντιρρήσεις του για το αποτέλεσμα των εγχώριων stress tests, ζητώντας αρκετά μεγαλύτερες κεφαλαιακές ανάγκες, ωστόσο ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γιώργος Προβόπουλος επέμεινε και τελικά οι συνολικές ανάγκες που προέκυψαν διαμορφώθηκαν στα 6,382 δισ. ευρώ στο βασικό σενάριο και στα 9,418 δισ. ευρώ στο δυσμενές.
Σημειώνεται ότι στο ίδιο πλαίσιο, το κεφαλαιακό απόθεμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο διαμορφώνεται περί τα 11 δισ. ευρώ, θα παραμείνει άθικτο έως την ολοκλήρωση των πανευρωπαϊκών stress tests, με στόχο να καλυφθούν αν αυτό κριθεί απαραίτητο οι όποιες επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, οι ισολογισμοί των τραπεζών παραμένουν “εύθραυστοι” λόγω των πολύ υψηλών ποσοστών μη εξυπηρετούμενων δανείων και τα χαμηλής ποιότητας κεφάλαια. Τα NPLs, αποτελούν σοβαρή απειλή για την ικανότητα των τραπεζών να στηρίξουν την ανάκαμψη. Γιατί η αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού (asset quality review) αποκάλυψε ότι το επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που άλλες ανεπτυγμένες χώρες είχαν και δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από συστημική κρίση.
“Δεδομένων των περιορισμών της νομισματικής ένωσης και των δομικών εμποδίων για την ανάπττυξη, οι στόχοι της Τράπεζας της Ελλάδος θα τις επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες αντανακλούν αισιόδοξες παραδοχές για την ικανότητα των τραπεζών να ξεπεράσουν το πρόβλημα των NPLs καθώς ανακάμπτει η οικονομία”.
Ενώ δεν υπάρχει κανένας σοβαρός κίνδυνος για τη σταθερότητα, το ΔΝΤ ανησυχεί ότι οι τράπεζες θα δυσκολευτούν και οι κεφαλαιακοί περιορισμοί θα τις αναγκάσουν σε μία παρατεταμένη περίοδο απομόχλευσης, με συνακόλουθο κίνδυνο για την οικονομία. Εκφράζει επίσης ανησυχία ότι λόγω του περιορισμένου ανταγωνισμού, οι τράπεζες θα κοιτάξουν να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους μέσω υπερβολικών περιθωρίων και προμηθειών. Θεωρείται, κατά συνέπεια, σημαντικό οι ρυθμιστικές Αρχές να αναγκάσουν τις τράπεζες να αναγνωρίσουν πιστωτικές ζημιές στη βάση πιο ρεαλιστικών παραδοχών για την ανάκτηση δανείων. Η Ελλάδα απέχει σε αυτό, μεταξύ των μελών της Ευρωζώνης, ενώ η αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο τεστ για τον νέο Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας.
Συνολικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και εκείνα που έχουν αναδιαρθρωθεί (τα οποία σύμφωνα με την αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού της BlackRock έχουν υψηλό ρίσκο να ξαναγίνουν NPLs) έφτασαν στο 40% του συνόλου των δανείων στο τέλος του 2013, το ποσοστό κάλυψης διαμορφώθηκε στο 49%, ενώ τα NPLs εκτός των προβλέψεων ξεπέρασαν τα κεφάλαια των τραπεζών (138%). Η αξία των εξασφαλίσεων συνεχίζει να υποχωρεί ταχέως, αυξάνοντας το βάρος του χρέους για τον ιδιωτικό τομέα. Επιπλέον, μέρος των κεφαλαίων των τραπεζών είναι χαμηλής ποιότητας, καθώς αποτελείται από αρνητική υπεραξία και αναβαλλόμενο φόρο που είναι στοιχεία τα οποία δεν μπορούν να απορροφήσουν πιστωτικές ζημιές στην περίπτωση που οι συνθήκες επιδεινωθούν.
Πιο αναλυτικά, το ΔΝΤ αναφέρει ότι κατά τον υπολογισμό των κεφαλαιακών αναγκών, η ΤτΕ επέλεξε να λάβει υπόψη τις πιστωτικές ζημιές όταν αυτές αναγνωρίζονται πλήρως (αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες μπορούν να αναβάλουν την εγγραφή προβλέψεων μέχρι το χρόνο που απομειώνεται η αξία του δανείου, αντί να το κάνουν προκαταβολικά όταν η καθυστέρηση λαμβάνει χώρα), όμως επέβαλε προβλέψεις τουλάχιστον για το 85% της διάρκειας ζωής των δανειακών χαρτοφυλακίων.
Το ΔΝΤ θεωρεί ότι οι προβλέψεις θα πρέπει να λαμβάνονται κατά το χρόνο που το δάνειο καθίσταται καθυστερούμενο. Αν είχε χρησιμοποιηθεί η συγκεκριμένη έννοια στο δυσμενές σενάριο, θα προέκυπταν προβλέψεις σχεδόν για το 95% των πιστωτικών ζημιών κατά τη διάρκεια ζωής του δανειακού χαρτοφυλακίου κατά μέσο όρο με αποτέλεσμα να προέκυπταν επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες της τάξης των 4 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τις ζημιές που απορρέουν από τα “οικιστικά χαρτοφυλάκια”, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι το υψηλότερο επίπεδο ανεργίας ως παραδοχή στο δυσμενές σενάριο αυξήθηκε από 18% το 2011 σε 27% το 2013, η πτώση των τιμών κατοικιών από το αποκορύφωμα στο χαμηλότερο επίπεδο αυξήθηκε από 22% το 2011 στο 49% το 2013, ενώ το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων αυξήθηκε από 22% το 2011 στο 35% το 2013.
“Παρ΄ όλα αυτά, οι εκτιμήσεις για τις πιστωτικές ζημιές συνεπάγονται σημαντική ανάκαμψη των NPLs στο δυσμενές σενάριο, κάτι που δεν συμβαδίζει με τη μεγάλη επιδείνωση στο μακροοικονομικό περιβάλλον του σεναρίου και στις επιδόσεις του δανειακού χαρτοφυλακίου”. Αν χρησιμοποιηθούν πιο συντηρητικές εκτιμήσεις για τους ρυθμούς ανάκαμψης προκύπτουν επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες της τάξης των 2 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την έκθεση.
“Γρίφο” αποτελεί η συμπεριφορά που θα επιδείξουν οι δανειολήπτες στην εξυπηρέτηση των οφειλών τους. Όπως σημειώνεται στην έκθεση του ΔΝΤ, αν και στις παραδοχές των stress tests λήφθηκε υπόψη η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών, ένας κίνδυνος που συνεχίζει να υπάρχει σχετίζεται με το πόσο έχει περιοριστεί η επιδείνωση στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι δανειολήπτες τις πληρωμές των οφειλών τους. Στην έκθεση επίσης αναφέρεται ότι η πιθανότητα χρεοκοπίας στον τραπεζικό κλάδο έχει σχεδόν μηδενιστεί μετά την ανακεφαλαιοποίηση.
Όσον αφορά τις μνημονιακές υποχρεώσεις για τον τραπεζικό κλάδο, στον απόηχο των stress tests, οι ελληνικές Αρχές έχουν δεσμευτεί να ακολουθήσουν τα παρακάτω βήματα:
Χρονοδιάγραμμα: οι τράπεζες έχουν περιθώριο έως το τέλος Ιουνίου 2014 να καλύψουν τις κεφαλαιακές ανάγκες που προέκυψαν στο βασικό σενάριο, βάσει των σχεδίων κεφαλαιακής ενίσχυσης που κατέθεσαν προς έγκριση στα μέσα Απριλίου. Η προκαταβολική άντληση κεφαλαίων για το βασικό σενάριο βασίζεται σε κινήσεις κεφαλαιακής ενίσχυσης, μόνο όμως σε αυτές που συμπεριλαμβάνονται στα υφιστάμενα σχέδια αναδιάρθρωσης, καθώς και στις επιπλέον κινήσεις που έχουν συμφωνηθεί με την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGComp) υπό τη μορφή δεσμεύσεων στα αναθεωρημένα σχέδια αναδιάρθρωσης, τα οποία η Τράπεζα της Ελλάδος θα λάβει υπόψη για να υπολογίσει εκ νέου τις κεφαλαιακές ανάγκες. Επίσης, οι τράπεζες είχαν περιθώριο έως τα τέλη Μαΐου να υποβάλουν σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης για το δυσμενές σενάριο, τα οποία η ΤτΕ θα εγκρίνει έως το τέλος Ιουνίου του 2014.
Η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη να προχωρήσει στις απαραίτητες κινήσεις για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, ενώ διατηρείται το μοντέλο των τεσσάρων τραπεζικών πυλώνων. Το απόθεμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας παραμένει ως “μαξιλάρι” για την κάλυψη πιθανών κεφαλαιακών κενών που θα μπορούσαν να προκύψουν μέσα στον χρονικό ορίζοντα των stress tests ή από την πανευρωπαϊκή άσκηση που διενεργεί η ΕΚΤ σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή. Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, η ευρωπαϊκή αξιολόγηση, βάσει της οποίας θα τεθεί σε ισχύ ο Ενιαίος Μηχανισμός Εποπτείας δίνει μία πρώτης τάξεως ευκαιρία στα τέλη του 2014 να αξιολογηθεί η πρόοδος και να διασφαλιστεί η επάρκεια της ανακεφαλαιοποίησης.
Έμφαση, επίσης, δίνεται στην ενίσχυση της εποπτείας, σε συνεργασία πάντα με την Τρόικα, για την διαχείριση των προβληματικών χορηγήσεων των τραπεζών. Σε αυτό το πλαίσιο, θα εφαρμοστούν οι κύριοι δείκτες απόδοσης (KPIs) που θα καταγράφουν την πρόοδο των τραπεζών στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι τράπεζες από τα τέλη Ιουνίου 2014 θα ξεκινήσουν σταδιακά να συντάσσουν αναφορές με βάση του εν λόγω δείκτες, ενώ από τον Δεκέμβριο του 2014, το μέτρο θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή.
Έως τα τέλη Ιουλίου 2014 οι αρμόδιες Αρχές θα αξιολογήσουν την καταλληλότητα των πρακτικών αναδιάρθρωσης δανείων και της αναγνώρισης εσόδων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Με βάση τα αποτελέσματα της πανευρωπαϊκής αξιολόγησης της ΕΚΤ, θα αξιολογηθεί η ανάγκη να εφαρμοστούν κατευθυντήριες γραμμές για τις προβλέψεις, όμοιες με αυτές των ευρωπαϊκών εποπτικών Αρχών. Αν κριθεί απαραίτητο, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές θα ληφθούν υπόψη στα αποτελέσματα έτους 2014.
Επίσης έως το τέλος Ιουνίου του 2014 θα επανεξεταστεί το μοντέλο εποπτείας της ΤτΕ, οι νομικές τις εξουσίες, η δομή διακυβέρνησης και η “εργαλειοθήκη” επιβολής μέτρων, σε διαβούλευση με την Τρόικα, ενώ οι απαραίτητες αλλαγές σε εποπτικό και νομικό επίπεδο θα γίνουν έως τον Σεπτέμβριο του 2014.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου