Η τρόικα πιέζει την κυβέρνηση για εξειδίκευση των μέτρων

Στη «μέγκενη» αντίρροπων πιέσεων της τρόικας για σκληρά μέτρα και των αντιδράσεων κοινωνικών και εσωκομματικών παραγόντων θα βρεθεί -στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου- το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς μέχρι τις 16 του επόμενου μήνα υποχρεούται να εξειδικεύσει τα μέτρα ύψους 23 δισ. ευρώ που θα περιέχει το «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015».

Οι αντιδράσεις απέναντι στα μέτρα κάμπτονται σε σημαντικό βαθμό από τον τρόμο που προκαλούν στην κοινή γνώμη τα σενάρια αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, που εφόσον επιβεβαιωθούν θα επιφέρουν περισσότερο επώδυνα μέτρα, αλλά σε κάθε περίπτωση το προσεχές διάστημα θα αποδειχτεί ιδιαίτερα κρίσιμο για το χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής.

Την προσεχή Δευτέρα καταφτάνει στην Αθήνα το κλιμάκιο της τρόικας, για τον καθιερωμένο τριμηνιαίο έλεγχο, εν όψει της εκταμίευσης της πέμπτης δόσης του δανείου από τον μηχανισμό στήριξης ύψους 12 δισ. ευρώ, χωρίς την οποία το ελληνικό Δημόσιο δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει το δεκαετές ομόλογο ύψους 6,5 δισ. ευρώ, που λήγει στις 18 Μαΐου.

Σε ό,τι αφορά το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο αποτελεί έναν ακόμα «οδικό χάρτη» για την έξοδο της ελληνικής οικονομίας από το αδιέξοδο στο οποίο βρέθηκε και από το οποίο θα την έβγαζε το αρχικό μνημόνιο του Μαΐου του 2010. Αποδείχτηκε όμως ανεπαρκές, με πλήθος αστοχιών σε κρίσιμα μεγέθη, που καθιστούν εξαιρετικά δύσπιστες τις αγορές, όπως αποδεικνύεται από την έκρηξη των spreads δανεισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, επιβάλλεται συμπληρωματικά το «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο για την περίοδο 2012-2015, το οποίο μάλιστα θα επικαιροποιείται κάθε χρόνο, με αναπροσαρμογές μέτρων και στόχων, ανάλογα με τις εξελίξεις.

Η κυβέρνηση θα παρουσιάσει στην τρόικα τα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου, υποστηρίζοντας τη ρεαλιστικότητα της απόδοσής τους, αλλά και την αποφασιστικότητά της να τα εφαρμόσει, αλλά με την έκταση της ύφεσης να αποτελεί ισχυρό παράγοντα αβεβαιότητας. Τα μέτρα επιμερίζονται σε 9 δισ. ευρώ από αύξηση των εσόδων και σε 14 δισ. σε ευρώ από τη μείωση των δαπανών, αλλά χωρίς υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης ακόμα και με την είσπραξη 50 δισ. ευρώ, από τις αποκρατικοποιήσεις και την ακίνητη περιουσία, το δημόσιο χρέος θα παραμείνει άνω του 100% του ΑΕΠ έως και το 2020.

Τα μέτρα που καλείται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να εξειδικεύσει με πειστικό τρόπο στην τρόικα είναι:

1. Εξορθολογισμός μισθολογικής δαπάνης. Στόχος των παρεμβάσεων θα είναι στην περίοδο 2011-2015 η μείωση της μισθολογικής δαπάνης στο Δημόσιο κατά 0,9% ΑΕΠ ή 2 δισ. ευρώ, με μέτρα όπως η εφαρμογή του κανόνα 1:5 στις προσλήψεις, η μείωση των συμβασιούχων τουλάχιστον 10% κατ' έτος, η αύξηση του ωραρίου από 37,5 σε 40 ώρες την εβδομάδα, η μείωση αμειβόμενων επιτροπών, η μείωση των υπερωριών, η καθιέρωση δυνατότητας μερικής απασχόλησης στο Δημόσιο και δυνατότητα άδειας άνευ αποδοχών για εργασία εκτός Δημοσίου, ο περιορισμός των κενών οργανικών θέσεων και των θέσεων ευθύνης, η μείωση των εισακτέων στις παραγωγικές σχολές των Σωμάτων Ασφαλείας.

2. Η ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης, με νέα μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής, ώστε για την περίοδο 2011-2015, να εξευρεθεί ποσό ύψους 1,5% ΑΕΠ ή 3,5 δισ. ευρώ. Τα μέτρα που σχεδιάζονται είναι: το επιχειρησιακό Σχέδιο για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, ο μεγαλύτερος αριθμός και περισσότερο στοχευμένοι τακτικοί και προσωρινοί έλεγχοι, η βελτίωση της ποιότητας των ελέγχων στις μεσαίες - μεγάλες επιχειρήσεις, η αποκάλυψη φορολογικών παραβάσεων φυσικών προσώπων με μεγάλα περιουσιακά στοιχεία, η αποτελεσματικότερη είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών και προστίμων, η αύξηση εσόδων από κεφάλαια διαφυγόντα στο εξωτερικό, η αποτελεσματικότερη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας και η αποδοτικότερη καταπολέμηση λαθρεμπορίου.

3. Η μείωση φοροαπαλλαγών. Καταργούνται εκατοντάδες φοροαπαλλαγές και φόροι υπέρ τρίτων, από τα εισοδήματα που αποκτώνται φέτος και θα φορολογηθούν από το 2012 και μετά. Στόχος είναι η είσπραξη 0,9% ΑΕΠ ή 2 δισ. ευρώ. Για την ισχύ των νέων φοροαπαλλαγών, θα ισχύουν εισοδηματικά κριτήρια όπως το ετήσιο εισόδημα 50.000-60.000 ευρώ, ενώ θα καταργηθούν για όσους έχουν υψηλότερο εισόδημα.

4. Η μείωση λειτουργικών δαπανών, με την ανάπτυξη της σύγχρονης τεχνολογίας, αλλά και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας θα μειώσει το λειτουργικό κόστος της κρατικής μηχανής κατά 1% ΑΕΠ ή 2,5 δισ. ευρώ στην περίοδο 2011-2015. Οι παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν στην κατεύθυνση αυτή είναι η πλατφόρμα ηλεκτρονικών προμηθειών (e-procurement) για όλες τις αγορές στο Δημόσιο, μείωση ενοικίων, κόστους τηλεπικοινωνιών κ.λπ.

5. Οι καταργήσεις και συγχωνεύσεις φορέων, με στόχο την εξοικονόμηση στην περίοδο 2011-2015 ποσού 0,5% ΑΕΠ ή 1,1 δισ. ευρώ. πρόκειται για μέτρα όπως είναι η επαναξιολόγηση του αντικειμένου και δαπανών όλων των φορέων που επιχορηγούνται από το Δημόσιο, οι συγχωνεύσεις σχολείων και ΑΕΙ και ΤΕΙ οι καταργήσεις και συγχωνεύσεις εφοριών και τελωνείων, οι καταργήσεις και συγχωνεύσεις πρεσβειών, προξενείων και γραφείων Τύπου εξωτερικού, η μείωση αριθμού αστυνομικών τμημάτων.

6. Η αναδιοργάνωση ΔΕΚΟ, με στόχο την εξοικονόμηση επιπλέον 1% του ΑΕΠ ή 2,3 δισ. ευρώ, έως το 2015, με πολιτικές όπως η εντατικοποίηση πλάνων αναδιάρθρωσης και επικέντρωση στα έσοδα για τους ΟΣΕ και ΟΑΣΑ τα νέα σχέδια αναδιάρθρωσης για ΕΡΤ ΕΑΒ η αύξηση εσόδων από νέες εμπορικές δραστηριότητες, νέες αυξήσεις τιμολογίων και την αύξηση της παραγωγικότητας.

7. Η μείωση αμυντικών δαπανών. Αρχικά προβλεπόταν η μείωση κατά 1% του ΑΕΠ ή 2,3 δισ. ευρώ, στο τελικό κείμενο του Μεσοπρόθεσμου, η μείωση των αμυντικών δαπανών διαμορφώνεται στο 0,5% ΑΕΠ ή 1,2 δισ. ευρώ, μέχρι το 2015 και θα προέλθει από το εξοπλιστικό πρόγραμμα, τη μείωση των λειτουργικών δαπανών, τις καταργήσεις στρατοπέδων και τις προμήθειες.

Επικέντρωση

Οι ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα επικεντρώσουν τον έλεγχο σε τρία σημεία.

- Στην εξειδίκευση των μέτρων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015.

- Στην πορεία υλοποίησης του προϋπολογισμού του 2011 και στα διορθωτικά μέτρα

- Στην προεργασία για την προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, ύψους 50 δισ. ευρώ.

Βαθιές «τομές» σε υγεία και ασφάλιση

Σύμφωνα με το γενικό πρόγραμμα στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης προβλέπονται τα ακόλουθα:

* Η μείωση των δαπανών Υγείας, με νέες παρεμβάσεις, προκειμένου να εξοικονομηθεί 0,5% ΑΕΠ ή 1,2 δισ. ευρώ, στην περίοδο 2011-2015. Μεταξύ των μέτρων είναι η μείωση κόστους ανά περιστατικό, ο νέος υγειονομικός χάρτης της χώρας, η καθιέρωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για την αποσυμφόρηση των νοσοκομειακών μονάδων, οι προμήθειες, και η επανατιμολόγηση ιατρικών πράξεων.

* Ο εξορθολογισμός ιατροφαρμακευτικής δαπάνης με στόχο την εξοικονόμηση 0,7% ΑΕΠ ή 1,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2015 μέσα από αποτελεσματικότερους ελέγχους συνταγογραφήσεων, φαρμακευτικής δαπάνης, προμήθειες νοσοκομείων.

* Η μείωση δαπανών Ασφαλιστικών Ταμείων και εξορθολογισμός κοινωνικής δαπάνης, με στόχο την εξοικονόμηση μέχρι το 2015, 1,1% ΑΕΠ ή 2,5 δισ. ευρώ, με επώδυνα μέτρα για τους ασφαλισμένους όπως η μείωση ελλειμμάτων επικουρικών ταμείων και διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους, η εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων για τα προνοιακά επιδόματα και η σύσταση ενιαίου φορέα παροχής κοινωνικών παροχών.

Την ίδια ώρα σε επίπεδο ασφάλισης και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης περιλαμβάνονται τα εξής:

* Η καταπολέμηση εισφοροδιαφυγής, για την είσπραξη 3,5 δισ. ευρώ, ή 1,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2015. Αυτό θα επιτευχθεί μέσα από πρωτοβουλίες όπως δίκαιες και αποτελεσματικές ρυθμίσεις στις ασφαλιστικές εισφορές, μείωση του ποσοστού ανασφάλιστης εργασίας από το 26% στο 12%, αυστηρότερους ελέγχους από την Επιθεώρηση Εργασίας και κοινούς εισπρακτικούς μηχανισμούς στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό σύστημα.

* Η αύξηση εσόδων ΟΤΑ από ίδιους πόρους, με στόχο την είσπραξη στην περίοδο 2011-2015 ποσού ύψους 600 εκατ. ευρώ, ή 0,3% ΑΕΠ. Θα επιτευχθεί με την αύξηση των δημοτικών τελών, δικαιωμάτων και άλλων εσόδων των ΟΤΑ αλλά και την καθιέρωση της δημοτικής ενημερότητας.

Εκτιμήσεις

Το τελευταίο φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις που θα συμβάλουν στη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος.

Εκθεση

Τα στελέχη της τρόικας των Ε.Ε. ΔΝΤ και ΕΚΤ θα ετοιμάσουν την έκθεση προόδου της ελληνικής οικονομίας που θα περιλαμβάνει και την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.