"Κρυφό" χρέος €4 δισ. απειλεί τα ασφαλιστικά ταμεία

Εκτιμάται ότι κάτι λιγότερο από 3 δισ. ευρώ θα έπρεπε να πληρώσουν τα ταμεία αύριο, αν έδιναν τις περίπου 300.000 συντάξεις στους δικαιούχους που υπόκεινται σε αυτή την ιδιότυπη στάση πληρωμών, από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, περιμένοντας στην ουρά για τη σύνταξή της από 14 μήνες έως και πολλά χρόνια.

Δεν είναι τυχαίο που ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, με τροπολογία στη Βουλή, αυξάνει το ποσό της προσωρινής σύνταξης στο 90% ή 95% της κατά περίπτωση κατώτερης, προκειμένου αφενός να ξεμπλοκάρει το σύστημα, καθώς διαπιστώνονται περιπτώσεις που οι συνταξιούχοι πεθαίνουν πριν λάβουν τελικά τη σύνταξή τους, αφετέρου να πάρουν ανάσα τα ταμεία, μειώνοντας για κάποιο διάστημα τις άμεσες υποχρεώσεις τους. Για το λόγο αυτό άλλωστε, στη νέα ρύθμιση δεν θα προβλέπεται η υποχρέωση των ταμείων να καταβάλλουν την τελική σύνταξη σε διάστημα 6 μηνών μετά την προσωρινή. 

Αυτό που γνωρίζουν καλά στο υπουργείο Εργασίας αλλά και στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, είναι ότι τους επόμενους μήνες αναμένεται αύξηση των αιτήσεων συνταξιοδότησης. Μόνο στο υπουργείο Οικονομικών, καθημερινά, κατατίθενται 20 αιτήσεις – παραιτήσεις λόγω συνταξιοδότησης, πρόωρης ή με χρήση ευνοϊκών διατάξεων των προηγούμενων ασφαλιστικών νόμων, υπό το φόβο των επερχόμενων νέων αλλαγών αλλά και της αναμενόμενης μείωσης των εφάπαξ. 

Η εκτίμηση της ΑΔΕΔΥ είναι ότι φέτος οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση στο Δημόσιο θα υπερβούν τις 40.000, δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο τη διαδικασία απονομής συντάξεων. Και πέρυσι ο αριθμός των αιτήσεων ήταν αντίστοιχα υψηλός, σε αντίθεση με όλα τα προηγούμενα χρόνια. 

Για το λόγο αυτό άλλωστε, στο ΓΛΚ έχουν ήδη ψηφίσει διάταξη για την απονομή προσωρινής κύριας σύνταξης σε όσους καταθέτουν τα χαρτιά τους, από το καλοκαίρι και μετά... Μάλιστα, καθώς το 60% του βασικού τελευταίου μισθού στο οποίο αντιστοιχεί περίπου, το ποσό της προσωρινής σύνταξης στο Δημόσιο, είναι σημαντικά υψηλότερο από το 80% της κατά περίπτωση εκτιμώμενης προσωρινής σύνταξης των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα, το υπουργείο Εργασίας προχωρά στην τροποποίηση της σχετικής διάταξης. Έτσι, βάσει της τροπολογίας μέσα σε 45 ημέρες από την υποβολή της αίτησης θα καταβάλλεται το 90% ή 95% του ποσού που αντιστοιχεί στον τελευταίο μισθό του ασφαλισμένου. Συγκεκριμένα, η νέα διάταξη ορίζει ότι το ύψος του ποσού της προσωρινής σύνταξης ορίζεται στο 90% ή  95% της σύνταξης που προκύπτει από τον χρόνο ασφάλισης και τις εισφορές ή τις αποδοχές που λαμβάνονται υπόψη κατά περίπτωση για τον υπολογισμό της σύνταξης. Στην περίπτωση του ΙΚΑ, η προσωρινή σύνταξη θα αντιστοιχεί στο 90% με 95% των μεικτών αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος τον μήνα Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης ή, σε περίπτωση προγενέστερης διακοπής της ασφάλισής του, τον τελευταίο μήνα απασχόλησής του, όπως οι αποδοχές αυτές προκύπτουν από τα προσκομιζόμενα ασφαλιστικά βιβλιάρια. 

Σε κάθε περίπτωση το ποσό της προσωρινής σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται του 95% του εκάστοτε ισχύοντος κατά κατηγορία σύνταξης κατώτατου ορίου.

Αναμένοντας τις συντάξεις 
Σχεδόν 150.000 είναι οι συντάξεις του ΙΚΑ που βρίσκονται στην αναμονή. Από αυτές οι 70.000 είναι κύριες συντάξεις και περίπου 80.000 είναι επικουρικές. Στην περίπτωση που το ΙΚΑ είναι το μοναδικό ταμείο, από το οποίο ο συνταξιούχος περιμένει να λάβει τη σύνταξή του, ο χρόνος αναμονής κυμαίνεται από 12-14 μήνες. Μάλιστα, υπάρχουν συγκεκριμένα υποκαταστήματα όπου ο χρόνος αυτός διπλασιάζεται, εξαιτίας των ελλείψεων που υπάρχουν σε προσωπικό. Παρ’ όλα αυτά, το ΙΚΑ «συνεισφέρει» στη διαθεσιμότητα ενώ στο σύνολό τους τα ασφαλιστικά ταμεία εκτιμάται ότι θα βρίσκονται και στη δεύτερη φουρνιά διαθεσιμότητας των επιπλέον 12.500 δημοσίων υπαλλήλων. Κάπως έτσι, στο ΙΚΑ Χαλκίδας, όπου η αναμονή έχει φτάσει τα 2 έτη, οι προϊστάμενοι απευθύνουν έκκληση στη διοίκηση του Ιδρύματος να στείλει προσωπικό για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. 

Στην περίπτωση της διαδοχικής ασφάλισης ο χρόνος απονομής της σύνταξης υπερβαίνει τα 2 έτη. Υπάρχουν όμως και χαρακτηριστικές περιπτώσεις έχει φτάσει έως και τα 4 έτη ο χρόνος αναμονής. 

Περισσότερες από 60.000 είναι οι αιτήσεις συνταξιοδότησης στον ΟΓΑ που ακόμα δεν έχουν απονεμηθεί. Πρόκειται για συντάξεις που οι περισσότερες κυμαίνονται από 500 – 600 ευρώ και όμως χρειάζεται έως 2 έτη για να δοθούν στους δικαιούχους. 

Άλλες 15.000 συντάξεις βρίσκονται στα συρτάρια  του ΟΑΕΕ με χρόνο αναμονής από 12 έως 18 μήνες.

Σε ό,τι αφορά τις συντάξεις του Δημοσίου, οι εκπρόσωποι των εργαζόμενων κάνουν λόγο για καθυστερήσεις πάνω από ένα έτος και για τουλάχιστον 20.000 αιτήσεις απονομής σύνταξης που βρίσκονται στην αναμονή.

Περίπου 35.000 είναι οι συνταξιούχοι που περιμένουν στην ουρά το εφάπαξ τους από το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, ενώ το ποσό του 1,1 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στις υποχρεώσεις του ΤΠΔΥ, εκτινάσσει το συνολικό «κρυφό» χρέος των ταμείων στα 4 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με καταγγελίες στο επικουρικό ταμείων των εμποροϋπαλλήλων, το ΤΕΑΥΕΚ, ο χρόνος αναμονής κυμαίνεται από 3-4 χρόνια. Αντίστοιχο χρονικό διάστημα απαιτείται για να χορηγηθεί η σύνταξη και στο ΝΑΤ.