Χτυπάνε πάλι «κόκκινο» 1 εκατομμύριο ρυθμισμένα δάνεια. Success, πάλι θα χρεωθούμε για να τους ξελασπώσουμε

Αρνητικές φαίνεται ότι είναι οι εξελίξεις στο μέτωπο των δανείων για τις ελληνικές τράπεζες εξαιτίας της παρατεταμένης κρίσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στελέχη της τρόικας ενημερώθηκαν προ ημερών από κορυφαίες τραπεζικές πηγές ότι 1 εκατομμύριο δάνεια, τα οποία έχουν ρυθμιστεί ήδη μία φορά από το 2010 έως το 2013, βρίσκονται και πάλι στο απόλυτο όριο για να «ξαναχτυπήσουν». Δηλαδή, οι δανειολήπτες, παρότι τα ρύθμισαν τα προηγούμενα χρόνια (είτε έχουν επιμηκυνθεί χρονικά, είτε πληρώνουν μόνο τους τόκους και όχι το κεφάλαιο, είτε μειώθηκαν τα επιτόκια κ.λπ.), έχουν σταματήσει να πληρώσουν τις απαιτούμενες δόσεις ήδη για 90 ημέρες. Το όριο των τριών μηνών θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμο για την αποπληρωμή ενός δανείου, καθώς είναι το σημείο όπου, σύμφωνα με τις τράπεζες, θεωρείται πλέον σίγουρο ότι θα «χτυπήσει».

Δηλαδή, ο δανειολήπτης αποδεικνύει με αυτό τον τρόπο ότι δεν έχει πλέον την ικανότητα να το αποπληρώνει. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα αρνητικό καθώς δεν αποκλείεται οι τράπεζες να κληθούν να τα ρυθμίσουν εκ νέου. Πρακτικά οι ελληνικές τράπεζες, εν όψει και της ανακοίνωσης των εσωτερικών stress tests αλλά και των πανευρωπαϊκών του Οκτωβρίου, είναι υποχρεωμένες να αλλάξουν τη μεθοδολογία και να περνούν σε καθυστέρηση όσα δάνεια δεν αποπληρώνονται μετά την πάροδο των  τριών μηνών. Πληροφορίες αναφέρουν ότι από το 1 εκατομμύριο δάνεια τα 150.000 είναι στεγαστικά, τα 800.000 καταναλωτικά και πιστωτικές κάρτες και τα υπόλοιπα 50.000 μικρά επιχειρηματικά δάνεια έως 1 εκατ. ευρώ.

Το μεγάλο πρόβλημα βρίσκεται πάντως στα στεγαστικά καθώς επιπλέον 150.000 δάνεια που δεν έχουν ρυθμιστεί ποτέ στο παρελθόν φαίνεται να αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα καθώς έχουν σταματήσει να αποπληρώνονται. Μέσα στο 2013, 70.000 περίπου δανειολήπτες προστέθηκαν στον μακρύ κατάλογο των ασυνεπών οφειλετών, ο οποίος αριθμεί πλέον 300.000 νοικοκυριά, τα οποία καθυστερούν τη δόση του στεγαστικού τους δανείου για χρονικό διάστημα άνω των τριών μηνών. Μεταξύ αυτών, ένας σημαντικός αριθμός εξ αυτών έχει εγκαταλείψει πλήρως την προσπάθεια κυρίως λόγω πλήρους αδυναμίας και λιγότερο λόγω απροθυμίας. Η αύξηση των καθυστερήσεων στα στεγαστικά δάνεια συρρίκνωσε τον αριθμό αυτών που συνεχίζουν να εξυπηρετούνται έστω και έπειτα από ρύθμιση.
Ετσι, στο τέλος του 2013 τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια είναι κάτω από τις 800.000 από 860.000 στις αρχές του έτους και 960.000 στις αρχές του 2012.

Ούτε φέτος χρήμα στην αγορά

Τα κόκκινα δάνεια δημιουργούν μεγάλα προβλήματα όχι μόνο επειδή οι τράπεζες πρέπει να τα διαχειριστούν εσωτερικά, αλλά και επειδή στερούν από την οικονομία κεφάλαια τα οποία θεωρητικά θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν άλλες επιχειρήσεις ή νοικοκυριά. Ούτως ή άλλως, μετά την παράδοση του πορίσματος της BlackRock στην Τράπεζα της Ελλάδος, έχουν ήδη ξεκινήσει οι πρώτες κινήσεις αναδιοργάνωσης του χαρτοφυλακίου τους, όπου θα δοθεί και το κυριότερο βάρος.

Υπό αυτές τις συνθήκες και με δεδομένο ότι οι τράπεζες θα χρειαστούν επιπρόσθετα κεφάλαια της τάξης των 5 έως 7 δισ. ευρώ, τραπεζίτες εξηγούν ότι η πραγματική οικονομία (λόγω και των κόκκινων δανείων) θα χρηματοδοτηθεί με σημαντικά λιγότερα κεφάλαια απ’ όσα είχαν προϋπολογιστεί.

Τραπεζικές πηγές εξηγούν ότι τα χρήματα που θα πέσουν στην πραγματική οικονομία για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών υπολογίζονται, στην καλύτερη περίπτωση, στα 5,5 έως 6 δισ. ευρώ, τη στιγμή που το έλλειμμα χρηματοδότησης υπερβαίνει ήδη τα 36 δισ. ευρώ.

Με αυτό το δεδομένο, δύσκολα η οικονομία θα περάσει σε ανάπτυξη εντός του επόμενου έτους. Οι εκτιμήσεις από τις τράπεζες ανεβάζουν τα κεφάλαια που θα διοχετευτούν στις επιχειρήσεις το 2014 στα 3,5 δισ. ευρώ, ενώ στα 2,5 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα διαμορφωθεί η χρηματοδότηση των νοικοκυριών. Οι τράπεζες εκτιμάται ότι θα αναλωθούν ολόκληρο το 2014 στην αναμόρφωση των χαρτοφυλακίων τους, καθώς μετά την παράδοση του πορίσματος της BlackRock θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους ειδικά σε ό,τι αφορά καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια.

Χαρακτηριστικό του γεγονότος είναι ότι εντός του 2013 εκτιμάται πως η συνολική χρηματοδότηση στα νοικοκυριά ανήλθε στο 1,5 δισ. ευρώ, ποσό που δινόταν κάθε μήνα πριν από το 2008. Παρόμοια είναι η κατάσταση στην επιχειρηματική πίστη, όπου τα νέα δάνεια είναι λιγοστά και δίνονται με κριτήριο τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.

Αυτή τη στιγμή οι μοναδικές επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται είναι όσες έχουν καθαρά εξαγωγικό χαρακτήρα. Το χρέος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων βρίσκεται σήμερα στα 222,4 δισ. ευρώ, αλλά, αν σε αυτό προστεθούν και οι διαγραφές δανείων στις οποίες έχουν προχωρήσει τα πιστωτικά ιδρύματα, γίνεται σαφές ότι οι τράπεζες έχουν εξαντλήσει τις αντοχές τους.

Η απώλεια καταθέσεων σε σχέση με τη μείωση των χορηγήσεων έχει οδηγήσει σε αύξηση του δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών στο 137% από το 105% που ήταν πριν από μερικά χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πόρισμα της αμερικανικής εταιρείας BlackRock θα αναφέρει μεταξύ άλλων: «Οι τράπεζες πρέπει να αποφασίσουν περισσότερο επιθετικές λύσεις όσον αφορά στα δάνεια τα οποία έχουν καταγγελθεί και έχουν περιέλθει σε οριστική καθυστέρηση».

Οι αποφάσεις θα ληφθούν σε κεντρικό επίπεδο σε συνεννόηση με την Τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές:

■ Οσον αφορά στα καταναλωτικά δάνεια, οι διοικήσεις τουλάχιστον δύο εκ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών δέχονται εισηγήσεις να κουρευτεί το 50% του οφειλόμενου κεφαλαίου και το υπόλοιπο 50% να αποπληρωθεί σε τρεις ισόποσες μηνιαίες ή διμηνιαίες δόσεις. Αυτή τη στιγμή το 50% των καταναλωτικών δανείων δεν αποπληρώνεται. Βέβαια, οι τράπεζες, παρόλο που τα δάνεια της καταναλωτικής πίστης δεν έχουν ενυπόθηκα βάρη, ψάχνουν να βρουν αν οι δανειολήπτες έχουν ακίνητα στην κατοχή τους προκειμένου να εγγράψουν βάρη.

■ Οσον αφορά στα στεγαστικά δάνεια, δεν θα υπάρξουν ανάλογες περιπτώσεις όπως στα καταναλωτικά. Κορυφαίος τραπεζίτης έχει δεχτεί εισηγήσεις να προχωρήσει σε κούρεμα από 5% έως 20%, όμως ακόμα δεν έχει ληφθεί κάποια απόφαση.