Ολο και μεγαλύτερες αποστάσεις από τον κατασκευαστικό κλάδο στην Ελλάδα κρατούν οι τράπεζες, τόσο οι ελληνικές όσο και οι ξένες, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό ότι τα κακώς κείμενα και οι στρεβλώσεις που επικρατούν στην παραγωγή έργων στη χώρα μας, θα αποτελέσουν σοβαρά αναχώματα σε κάθε μελλοντική προσπάθεια εκτέλεσης μεγάλων συμβάσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατα, εγχώριος τραπεζικός όμιλος φέρεται να ενέκρινε απόφαση για την πλήρη αποχώρησή του από τα κατασκευαστικά πράγματα, τόσο όσον αφορά τη συμμετοχή σε χρηματοδοτικά σχήματα μεγάλων έργων, όσο και τη χρηματοδότηση εγχώριων κατασκευαστικών ομίλων.
Κρίση
Σε ανάλογες κινήσεις εκτιμάται ότι θα προχωρήσουν -αν δεν έχει ήδη συμβεί- και ξένες τράπεζες, οι οποίες στο παρελθόν είχαν εκφράσει το έντονο ενδιαφέρον τους για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής στη χώρα μας.
Η απροθυμία τους αυτή έγκειται σε μία σειρά από παράγοντες, ξεκινώντας από τις πληγές που προκάλεσε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και αγγίζοντας ζητήματα, όπως η επισφαλής οικονομική πραγματικότητα στην Ελλάδα και οι αγκυλώσεις, που επικρατούν στη δημοπράτηση και εκτέλεση των δημόσιων έργων.
Το πρόσφατο παράδειγμα της υποθαλάσσιας αρτηρίας της Θεσσαλονίκης, έργο που ακυρώθηκε και επιδικάστηκε μια παχυλή αποζημίωση ύψους 67 εκατ. ευρώ στους αναδόχους και τις τράπεζες που είχαν συμμετάσχει στη χρηματοδότηση του έργου, αναμφίβολα έπληξε περαιτέρω το κύρος του Δημοσίου. Μία από τις χρηματοδότριες τράπεζες του έργου ήταν η HSBC, η οποία ωστόσο εμφανίζεται διατεθειμένη να διατηρήσει ενεργό ρόλο στα κατασκευαστικά πράγματα της χώρας. Οπως τονίζει στην «Κ», ο κ. Αρτούρο Ρέτσο, γενικός διευθυντής της HSBC για τον κλάδο των υποδομών σε παγκόσμιο επίπεδο, η τράπεζα ενδιαφέρεται για τη συμμετοχή της στη χρηματοδότηση έργων παραχώρησης στην Ελλάδα, κυρίως οδικών αξόνων και αεροδρομίων. «Συμμετέχουμε ήδη στο έργο της Ολυμπίας Οδού (Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Τσακώνα), ενώ εξετάζουμε την εμπλοκή μας και στον επικείμενο διαγωνισμό για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι της Κρήτης».
Αναβολές
Βέβαια, ο διαγωνισμός για το νέο αεροδρόμιο εξακολουθεί να οδεύει από αναβολή σε αναβολή, μια και η καταληκτική ημερομηνία της 19ης Οκτωβρίου για την υποβολή προσφορών, μετατίθεται προς τα τέλη του έτους ή ακόμα και τις αρχές του 2011, προκειμένου να επιλυθούν περιβαλλοντικά ζητήματα και άλλες τεχνικές εκκρεμότητες (π. χ. συστήματα ραντάρ).
Παρόλα αυτά, ο υπ. Υποδομών, κ. Δημήτρης Ρέππας έχει υποσχεθεί τη δημοπράτηση δημοσίων συμβάσεων 400 εκατ. ευρώ έως τα τέλη του έτους και επιπλέον 1,5 δισ. ευρώ εντός του 2011. Βέβαια, τον προηγούμενο Μάιο τα σχετικά νούμερα ήταν 1,1 δισ. ευρώ και 2 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Σύμφωνα πάντως με τον κ. Ρέτσο, το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη δημοπράτηση έργων υποδομής θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα στον κλάδο και θα συνεισφέρει στην αναθέρμανση του επενδυτικού ενδιαφέροντος, ενώ φορείς της αγοράς ευελπιστούν πως και ο νόμος fast track για την ταχύτερη προώθηση των μεγάλων επενδύσεων επίσης μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την έλευση περισσότερων κεφαλαίων στη χώρα.
Προκλήσεις
Η Ελλάδα σήμερα αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις για τη μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων. Η αβεβαιότητα όμως είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις ξένες επενδύσεις, καθώς οδηγεί σε μικρότερη προσφορά χρηματοδότησης και υψηλότερο κόστος δανεισμού, παράγοντες που επιδρούν ανασχετικά για την εκτέλεση νέων έργων. Εξίσου δαπανηρές για τους επενδυτές αποδεικνύονται, διαχρονικά, οι διοικητικές-γραφειοκρατικές καθυστερήσεις.
Ολα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα τόσο οι ελληνικές όσο και οι ξένες τράπεζες να σκέφτονται τη συμμετοχή τους στις χρηματοδοτήσεις, παρά την καλή διάθεση που ενδεχομένως έχουν. Οι αποχωρήσεις που σημειώνονται το τελευταίο διάστημα, ασφαλώς και αποτελούν ένα κακό μήνυμα για το τι μέλλει γενέσθαι προσεχώς, ενώ οι καλές προθέσεις που εκφράζονται σε περιπτώσεις όπως αυτή της HSBC, υπάρχει ενδεχόμενο να μην είναι τίποτα άλλο παρά εξαιρέσεις που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Γι’ αυτό και το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται ότι θα είναι κρίσιμο από κάθε άποψη.
Στα αζήτητα παραμένουν οι δημοπρατήσεις για τα νέα έργα
Εν μέσω των κινήσεων για προσέλκυση ξένων επενδύσεων, τα δημόσια έργα καρκινοβατούν. Ενα χρόνο μετά τη «γέννηση» του υπ. Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, στη θέση του πάλαι ποτέ ΥΠΕΧΩΔΕ, τα υφιστάμενα μεγάλα έργα προχωρούν με ρυθμούς χελώνας, τη στιγμή που οι δημοπρατήσεις νέων έργων βρίσκονται στα αζήτητα, πλην μιας σειράς από μικρής εμβέλειας έργα, που δεν είναι σε καμία περίπτωση ικανά να συντηρήσουν το κατασκευαστικό δυναμικό της χώρας, που με τη σειρά του πνέει τα λοίσθια.
Οι ελλιπείς μελέτες και οι σοβαρότατες καθυστερήσεις του Δημοσίου στην απελευθέρωση των απαιτούμενων γαιών προς τους αναδόχους, μέσω των σχετικών απαλλοτριώσεων, έχουν «παγώσει» την εξέλιξη σειράς έργων, με κυριότερα τα έργα παραχώρησης των νέων μεγάλων οδικών αξόνων. Στα εν λόγω έργα συμμετέχουν αρκετοί ξένοι κατασκευαστικοί όμιλοι, σε συνεργασία με διεθνείς τράπεζες. Τα προβλήματα όμως που έχουν προκύψει έχουν φέρει την απογοήτευση στα επιτελεία των εν λόγω εταιρειών, που εξετάζουν τον περιορισμό των δραστηριοτήτων τους στην Ελλάδα. Μόνο τυχαίο δεν είναι κάτι τέτοιο, μιας και στην περίπτωση π. χ. της Ιονίας Οδού, που θα συνδέει το Αντίρριο με τα Ιωάννινα, παρά το πέρας σχεδόν τεσσάρων ετών από την υπογραφή της σύμβασης, έχει ολοκληρωθεί μόλις το 30% των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων. Το έργο εκτελείται από τους ισπανικούς ομίλους Cintra και ACS και την ελληνική ΓΕΚΤΕΡΝΑ.
Οι πρόσφατες δεσμεύσεις του υπ. Υποδομών για ταχύτερες απαλλοτριώσεις είναι σίγουρα ένα θετικό βήμα, αλλά απομένει να εφαρμοστεί και στην πράξη. Ταυτόχρονα, σε εκκρεμότητα εξακολουθεί να βρίσκεται το νέο νομοσχέδιο για τις αναθέσεις δημοσίων έργων, αν και σύμφωνα με τις προγραμματικές δηλώσεις του υπουργού Δημ. Ρέππα επρόκειτο να κατατεθεί προς ψήφιση ήδη από τον προηγούμενο Ιούνιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου