Τα οικονομικά προβλήματα επιτείνονται από την αύξηση δαπανών για συντάξεις και την ανεργία.Σε τραπεζικό δανεισμό για την ανεύρεση ποσού άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, σχεδόν όσο και το αρχικώς προϋπολογισθέν έλλειμμά του, εξωθείται το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ λόγω των έντονων οικονομικών προβλημάτων, τα οποία επιτείνονται από την αύξηση δαπανών για συντάξεις, την ταυτόχρονη και συνεχιζόμενη μείωση των εσόδων που προκαλούν οι απολύσεις και η διευρυνόμενη ανεργία και την πλήρη αδυναμία –ακόμη και θεωρητικά– να εισπράξει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, κυρίως των συνεταιρισμών και των δημοτικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, εάν επιβεβαιωθεί το απαισιόδοξο σενάριο για την ανεργία το 2011, η «μαύρη τρύπα» για το 2011 στον μεγαλύτερο ασφαλιστικό φορέα θα ξεπεράσει τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το υπουργείο Εργασίας δεν επιβεβαιώνει επί του παρόντος τον δανεισμό. Ωστόσο, θεωρεί ότι είναι μια λύση που μπορεί να λειτουργήσει σαν μαξιλάρι για τις δύσκολες ημέρες. Οι τελικές αποφάσεις αναμένονται να ληφθούν στο επόμενο δεκαήμερο, οπότε και θα εξεταστούν όλες οι εναλλακτικές πηγές. Ομως, ήδη βολιδοσκοπούνται οι δυνατότητες εξασφάλισης κεφαλαίων από τουλάχιστον δύο εμπορικές τράπεζες. Στην παρούσα φάση, από τα δάνεια και τη ρευστότητα του ΙΚΑ δεν εξαρτώνται μόνο οι συντάξεις του Δεκεμβρίου αλλά και τα επιδόματα ανεργίας για τους πρώτους μήνες του 2011. Ηδη οφείλει 300 εκατομμύρια στον ΟΑΕΔ. Από τα 200 εκατομμύρια που πρέπει να καταβάλλει κάθε μήνα στον ΟΑΕΔ, το ποσό που τελικά χορηγεί δεν υπερβαίνει τα 110 εκατομμύρια. Ο οργανισμός παραμένει συνέχεια στο «κόκκινο» και μέχρι τώρα τα φέρνει βόλτα μεταφέροντας κονδύλια στο επίδομα από τους λογαριασμούς άλλων παροχών, όπως τα οικογενειακά επιδόματα. Η τακτική αυτή έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα μπροστά στο ορατό ενδεχόμενο η αύξηση της ανεργίας στο 15% να προκαλέσει μια αύξηση της δαπάνης για επιδόματα ανεργίας τουλάχιστον κατά 25%. Η αύξηση αυτή ισοδυναμεί με την αναζήτηση επιπλέον 360 εκατομμυρίων ευρώ, όταν ήδη για την επιδότηση 675.500 ανέργων το 2009 κατέβαλε πάνω 1.467 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιδόματα και έως το τέλος του έτους πρέπει να εξασφαλίσει 800 εκατομμύρια ευρώ. Υπό αυτήν την έννοια η καταβολή των εισφορών που έχει εισπράξει το ΙΚΑ για λογαριασμό του ΟΑΕΔ και δεν καταβάλλει αναδεικνύεται σε ζήτημα πρώτης γραμμής.
Αλλωστε, ούτε η πρόσφατη ρύθμιση για την ευνοϊκή πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών έχει αποφέρει τα αναμενόμενα, καθώς το ζεστό χρήμα που έχει εισρεύσει στο ίδρυμα δεν ξεπερνά τα 30 εκατομμύρια ευρώ. Ανάλογα προβλήματα έχουν και οι άλλοι δύο οργανισμοί του Εργασίας, των οποίων οι πόροι εισπράττονται αλλά δεν καταβάλλονται από το ΙΚΑ. Δηλαδή ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας και η Εργατική Εστία, τα προγράμματα των οποίων ουσιαστικά έχουν παγώσει λόγω της στενότητας του ΙΚΑ. Επιπροσθέτως το ΙΚΑ δεν μπορεί πλέον να προεισπράξει για τις ανάγκες του Δεκεμβρίου μέρος της κρατικής χρηματοδότησης που θα λάβει το 2011. Η τακτική που ακολουθούσε έως και πέρυσι, καλύπτοντας από τα μελλοντικά έσοδα τις τρέχουσες ανάγκες του, δεν μπορεί να επαναληφθεί.
Αυτός ο περιορισμός δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα σε συνθήκες συνεχούς μείωσης από το δεύτερο τρίμηνο και μετά των εσόδων από εισφορές. Εάν η ανεργία ανέλθει στο 15%, η μείωση των εσόδων μπορεί να ξεπεράσει το 20%, όταν ήδη προϋπολογίζεται να ανέλθει στο 4% (επισήμως) η δαπάνη για συντάξεις. Σημειώνεται ότι η αύξηση της αντίστοιχης δαπάνης στο ταμείο των ελεύθερων επαγγελματιών, τον ΟΑΕΕ, ανέρχεται σε 10%.
Εάν δε ληφθεί υπόψη ότι το κόστος του προγράμματος μαμούθ ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, που αποφάσισε πρόσφατα το Δ.Σ. του ΟΑΕΔ και αφορά την επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών 200.000 εργαζομένων, θα καλυφθεί από τον αλληλόχρεο λογαριασμό του οργανισμού με το ΙΚΑ, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το ίδρυμα αναγκάζεται να «διαγράψει» οφειλή του ΟΑΕΔ προς αυτό ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
Εκτός από τον τραπεζικό δανεισμό ο οποίος απαιτεί και ειδική έγκριση από την τρόικα (τα ασφαλιστικά ταμεία συνυπολογίζονται στις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης και επηρεάζουν το δημόσιο χρέος), το υπουργείο Εργασίας θα θέσει σε εφαρμογή και άλλες εναλλακτικές πηγές εξασφάλισης πόρων. Παράγοντες του Εργασίας δηλώνουν ότι έχει συμφωνηθεί με την Εθνική Τράπεζα η προκαταβολή ποσού 140 εκατομμυρίων ευρώ μέχρι το τέλος του 2010 (από το σύνολο των 350 εκατομμυρίων που έχει συμφωνηθεί να πληρώσει η τράπεζα σε βάθος 15ετίας για τους συνταξιούχους του Ταμείου της που εντάχθηκε στο ίδρυμα). Επίσης, αναζητείται τρόπος εξασφάλισης επιπλέον κεφαλαίων από τις τράπεζες, ύστερα και από τη διόρθωση των μελετών που –σύμφωνα με την ηγεσία του Εργασίας– διαπιστώνουν ότι η ένταξη των ειδικών ταμείων στο ΙΚΑ μετά το 2008 επέφερε επιπλέον δαπάνη στο ίδρυμα (σε βάθος χρόνου), τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
Βεβαίως δεν αντιμετωπίζει μόνο το ΙΚΑ προβλήματα. Ηδη η ηγεσία του Εργασίας ανακοίνωσε ότι εξετάζεται η λύση εσωτερικού δανεισμού μεταξύ των Ταμείων. Το θέμα αφορά πρωτίστως το ταμείο πρόνοιας των δημοσίων υπαλλήλων, το οποίο αναμένεται να αναζητήσει δάνειο από το ΤΕΑΔΥ.
Το πρόβλημα όμως με το ΤΕΑΔΥ, όπως και με το πρόνοιας, είναι ότι παραμένουν ακέφαλα. Αν και έγιναν οι προκηρύξεις για τα νέα διοικητικά συμβούλια, δεν έχουν επιλεγεί τα νέα πρόσωπα. Επομένως το διοικητικό συμβούλιο που θα αποφασίσει να δανείσει χρήματα στο ταμείο πρόνοιας δεν έχει ακόμη συγκροτηθεί.
Ταμειακά προβλήματα
Tα προβλήματα που εκδηλώνονται στα έσοδα των ασφαλιστικών Ταμείων είναι ο καθρέφτης των προβλημάτων της αγοράς και της μικρής και μεσαίας επιχείρησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αυτό που ανέφερε πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Γ. Κουτρουμάνης για τους οφειλέτες του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών. Σε σύνολο 469.000 οφειλετών, οι 440.000 οφείλουν ποσά κάτω των 10.000 ευρώ. Επίσης, το ύψος της μέσης ληξιπρόθεσμης οφειλής στο Ταμείο δεν ξεπερνάει το ποσό των 2.600 ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, το Ταμείο αδυνατεί να εισπράξει ληξιπρόθεσμες οφειλές ακόμη και με δόσεις, με αποτέλεσμα να μην αποδίδει ούτε η τελευταία ευνοϊκή ρύθμιση. Ως εκ τούτου, επανεξετάζονται οι όροι της πάγιας ρύθμισης.
Ομως, τα ταμειακά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ασφαλιστικά Ταμεία δεν τα απέτρεψαν από το να συμμετάσχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕ. Μάλιστα, ο ΟΑΕΕ χρειάστηκε να αλλάξει τον προϋπολογισμό του και να πάρει έγκριση από το υπουργείο Εργασίας, αφού για την εξασφάλιση των 17 εκατομμυρίων ευρώ που απαιτούσε η διατήρηση του ποσοστού του στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΤΕ έπρεπε να μεταφέρει κονδύλια από κωδικούς που αφορούν πληρωμές σε τρίτους. Στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕ μετέχουν όλα τα ταμεία προσωπικού της Τράπεζας, διατηρώντας ποσοστό 2,5%, το ΙΚΑ, το Ενιαίο Ταμείο Αυτοαπασχολουμένων (ΤΣΜΕΔΕ, Τ. Νομικών, ΤΣΑΥ), το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Ιδιωτικού Tομέα. Οι ασφαλιστικοί φορείς που λειτουργούν ως ΝΠΔΔ κατέχουν το 12,4% του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕ. Τα Ταμεία που λειτουργούν ως ΝΠΙΔ (επικουρικά, Yγείας και εφ’ άπαξ) κατέχουν το 4,3%.
Πάντως, εντός της επόμενης εβδομάδας αναμένεται να διευκρινιστεί με την έκδοση ειδικής εγκυκλίου το νέο πλαίσιο επενδυτικής πολιτικής των Ταμείων τόσο για την κινητή όσο και για την ακίνητη περιουσία τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου