2/5/11

«Κλειδώνουν» τα νέα σκληρά μέτρα


«Κλειδώνουν», μέσα στην εβδομάδα, τα μέτρα ύψους 26 δισ. ευρώ του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού σχεδίου της περιόδου 2011 - 2015, που θα παρουσιαστούν στην τρόικα, εκπρόσωποι της οποίας θα μας επισκεφθούν την επόμενη εβδομάδα, με στόχο τον έλεγχο της πορείας του προγράμματος για την έγκριση της εκταμίευσης των 12 δισ., της πέμπτης δόσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ.

Αρμόδια στελέχη του οικονομικού επιτελείου δήλωναν ευθέως ότι, αυτή τη φορά, τα πράγματα είναι δύσκολα, αφού η τρόικα θα «ξετινάξει» κυριολεκτικά όχι μόνο το ύψος των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν, αλλά και το ρεαλισμό που θα πρέπει να διαμορφώνει την εφαρμογή τους.

Μέχρι στιγμής, οι διαβεβαιώσεις που έπαιρναν από το οικονομικό επιτελείο έχουν εκπληρωθεί στο μεγαλύτερο μέρος τους, μόνο σε ό,τι αφορά τη δημιουργία του απαραίτητου θεσμικού πλαισίου.

Τώρα, θα πρέπει να πειστούν ότι τα μέτρα αυτά θα αποδώσουν τα αναμενόμενα. Κάτι τέτοιο όμως θα είναι δύσκολο, τη στιγμή που τα έσοδα συνεχίζουν να υστερούν σημαντικά έναντι των στόχων και για τον Απρίλιο και ο στόχος του ελλείμματος επιτυγχάνεται μόνο με καθυστερήσεις σε πληρωμές υποχρεώσεων, με εξαίρεση μισθούς και συντάξεις -μονίμων- υπαλλήλων.

Στην κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει τα μέτρα που θα εξοικονομήσουν τα 26 δισ. μέχρι και το 2015 να δείχνουν και να είναι ρεαλιστικά και να επιτυγχάνουν τους στόχους του μνημονίου. Διαφορετικά, θα πρέπει να υπάρξει αντικατάσταση ή και πρόσθετα μέτρα, αφού σημείο αναφοράς είναι το έλλειμμα να μειωθεί κατά περίπου 17,5 δισ. ευρώ, στο 2,6% του ΑΕΠ, δηλαδή 6 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2014, από το 10,5% του ΑΕΠ (24,15 δισ. ευρώ) που έφτασε το 2010.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών, η αναθεώρηση του ελλείμματος του 2010 δεν αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά την αξιολόγηση της υλοποίησης του μνημονίου, δεδομένου ότι ο βασικός στόχος είναι ο ποσοτικός.

Στις διαπραγματεύσεις, θα συζητηθεί και η εξέλιξη του ρυθμού ανάπτυξης, τόσο για το 2011 όσο και για το 2012, οπότε και αναμένεται ρυθμός ανάπτυξης στο 1,1% του ΑΕΠ. Δεν πιστεύουν όμως το ίδιο και για τις μεταρρυθμίσεις που έχουν μείνει πίσω, όπως είναι τα «κλειστά» επαγγέλματα, για τα οποία η Ε.Ε. έχει ήδη εγείρει αντιρρήσεις σχετικά με το είδος του «ανοίγματος» για δικηγόρους, συμβολαιογράφους, μηχανικούς και ορκωτούς ελεγκτές, και παράπονα για καθυστερήσεις σε όσα επαγγέλματα εμπίπτουν στην οδηγία Bolkenstein.

Η ελληνική πρόταση για τα μέτρα του μεσοπρόθεσμου πλαισίου θα πρέπει να είναι έτοιμη μέχρι και την Τετάρτη, που καταφθάνουν τα τεχνικά κλιμάκια, τα οποία θα πρέπει να συντάξουν την έκθεσή τους, εν όψει της έλευσης της ηγεσίας της τρόικας, που θα ξεκινήσει την ερχόμενη Δευτέρα.

Αντιδράσεις

Αντίθετα όμως με την αναλυτική ενημέρωση της τρόικας, ο νόμος που θα κυρώσει το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο έως το 2015, σχεδιάζεται να είναι αρκετά πιο «γενικός». Στην κατεύθυνση αυτή, σχεδιάζεται κείμενο, στο οποίο θα αναφέρονται αναλυτικά μόνο οι δημοσιονομικοί στόχοι για κάθε χρόνο, από το 2012 μέχρι και το 2015. Θα απουσιάζουν όμως τα μέτρα με τα οποία θα υλοποιούνται οι στόχοι αυτοί. Το πρόσχημα για κάτι τέτοιο δίνεται από το γεγονός ότι το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο θα είναι -όπως και το μνημόνιο- ένα κυλιόμενο πρόγραμμα, το οποίο θα προσαρμόζεται ανάλογα με την πορεία υλοποίησής του.

Η πρόγευση των αντιρρήσεων, που δέχθηκε ο υπουργός Οικονομικών, από την ανακοίνωση του μέτρου της «τακτοποίησης» των αυθαιρέτων, με τίμημα 1,2 δισ. ευρώ, αλλά και οι αντιδράσεις για την περαιτέρω αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ, είναι ένα δείγμα του τι θα επακολουθήσει αν όλα τα μέτρα της πενταετίας έρθουν με μία στο φως της δημοσιότητας. Την ίδια ώρα, τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Εσωτερικών, Εργασίας, Υποδομών, Περιβάλλοντος, Υγείας, Παιδείας και Δικαιοσύνης, ετοιμάζουν -όχι χωρίς αντιρρήσεις- τα μέτρα που θα παρουσιαστούν στην τρόικα.

Ως πρώτο δείγμα επικοινωνιακής στρατηγικής αναμένεται σήμερα να δοθεί στη δημοσιότητα το τριετές σχέδιο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Το σχέδιο προβλέπει την έναρξη στοχευμένων ελέγχων σε επαγγελματικές ομάδες, οι οποίες είναι «ύποπτες» για φοροδιαφυγή, δηλαδή ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες (γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς), καλλιτέχνες, αθλητές, αλλά και μισθωτούς και συνταξιούχους, οι οποίοι εμφανίζουν ελάχιστα εισοδήματα, αλλά φέρονται να κατέχουν πανάκριβα περιουσιακά στοιχεία.

Ποιοι είναι οι τρεις βασικοί στόχοι

Η κυβέρνηση, για την ικανοποίηση της τρόικας, σχεδιάζει το νέο πλέγμα σκληρών μέτρων, με τρεις στόχους πολιτικής. Τον περιορισμό του μεγέθους του δημόσιου τομέα, τον περιορισμό του εισοδήματος για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα και τον περιορισμό -όσο είναι αυτό δυνατόν- του κοινωνικού κράτους.

Ο πρώτος στόχος, που έχει εφαρμογή και στο στενό δημόσιο τομέα, αλλά και στις ΔΕΚΟ, επιτυγχάνεται μέσω του νέου μισθολογίου και της θέσπισης κάποιων κανόνων ενιαίου μισθολογίου και για τις δημόσιες επιχειρήσεις -ελλειμματικών και κερδοφόρων. Στο στενό δημόσιο τομέα, αναμένεται ένα νέο μισθολόγιο, το οποίο, εκτός της μείωσης των αποδοχών στα μεσαία και υψηλά εισοδήματα, θα προβλέπει και αλλαγές στους όρους εργασίας. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ετήσια μείωση του αριθμού των συμβασιούχων κατά 15.000 άτομα το χρόνο, περικοπές στα υψηλά επιδόματα, επιδόματα θέσης με τη μορφή μπόνους συνδεδεμένα με ετήσιους στόχους, μείωση των θέσεων ευθύνης (διευθυντών και γενικών διευθυντών) κατά 5.000 -από τις 25.000 σήμερα στις 20.000.

Επίσης, προβλέπεται για τις υπηρεσίες με μειωμένο αντικείμενο η εκ περιτροπής εργασία, με όλους όσοι δεν χρειάζονται, να απομακρύνονται μέσω άδειας άνευ αποδοχών. Καταργούνται δε οργανικές θέσεις, ώστε να είναι δυνατή η μετάθεση υπαλλήλων από τη μία θέση εργασίας σε κάποια άλλη.

Το μέτρο αυτό θα προταθεί ως αντιστάθμισμα της αυστηροποίησης του κανόνα της μιας πρόσληψης ανά πέντε αποχωρήσεις, σε μία πρόσληψη ανά 7 ή και 10 αποχωρήσεις, που θα προβλέπει το μνημόνιο από το 2012.

Στις ΔΕΚΟ, προβλέπεται ένα δεύτερο ενιαίο μισθολόγιο. Βάση του θα είναι περικοπές των υπερωριών και των επιπλέον επιδομάτων που παίρνουν σήμερα οι εργαζόμενοι σε ειδικά πόστα, όπως λιμάνια, αποθήκες καυσίμων, καθώς και περικοπές σε λειτουργικά έξοδα που αφορούν παροχές των δημόσιων εταιρειών σε εργαζομένους (ειδικά τιμολόγια σε ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ ), αλλά και μείωση των διευθύνσεων όπου το Δημόσιο συνεχίζει να διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο.

Περικοπές επιδομάτων

Στο στόχο της μείωσης του κοινωνικού κράτους, εξετάζεται η αλλαγή κριτηρίων χορήγησης (κυρίως με την επιβολή εισοδηματικών κριτηρίων) του ΕΚΑΣ, των επιδομάτων ανεργίας, των πολυτεκνικών επιδομάτων και των επιδομάτων μονογονεϊκών οικογενειών. Επίσης, θα περικοπούν μέχρι μηδενισμού τα εισιτήρια της Εργατικής Εστίας για θέατρο, κινηματογράφο, βιβλία. Τα επιδόματα αυτά κοστίζουν σε ετήσια βάση περίπου 1,91 δισ. ευρώ. Ο στόχος είναι εξοικονόμηση περίπου 2 δισ. ευρώ μέχρι και το 2015.

Στο σύστημα υγείας, έχει ήδη ξεκινήσει η συγχώνευση των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας, με στόχο την εξοικονόμηση περίπου 2 δισ. ευρώ μέχρι και το 2015. Στο σύστημα παιδείας, εξετάζεται, εκτός από τη συγχώνευση 700 σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και η συγχώνευση και κατάργηση πανεπιστημιακών σχολών και σχολών ΤΕΙ Ως πρώτο βήμα στο πεδίο αυτό, εξετάζεται το ενδεχόμενο αναστολής λειτουργίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Ολα αυτά έχουν ένα στόχο μείωσης δαπανών ύψους 1,5 δισ. μέχρι και το 2015.

Τέλος, εκτός από τη μείωση των επιδομάτων για όλους όσοι τα παίρνουν, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υπολογίζουν σε μείωση των εισοδημάτων τους κατά περίπου 5 δισ. ευρώ και από την περικοπή των φοροαπαλλαγών που σήμερα κοστίζουν περίπου 12,5 δισ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό.

Στην κατεύθυνση αυτή, θα περικοπούν εκπτώσεις για τόκους στεγαστικών δανείων, νοσηλίων, ασφαλίστρων ζωής, αμοιβών για ιδιωτικά σχολεία και ιδιαίτερα μαθήματα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: