«Μαύρη τρύπα» 2,15 δισ. βρήκαν τα τεχνικά κλιμάκια για το 2014

Και μόνον η έλευση των «χαμηλόβαθμων» τεχνικών κλιμακίων στη χώρα, την οποία απευχόταν και προσπάθησε να παρεμποδίσει η κυβέρνηση –ακόμα και με τα «καψόνια» που συνεχίζει να τους κάνει στην Αθήνα περιφέροντάς τα από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο- φάνηκε τελικά ικανή να διαλύσει την «δημιουργική ασάφεια» στην οποία ζει η χώρα και να θέσει ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους αριθμούς για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας.

Αν και η εξέταση της ελληνικής οικονομίας συνεχίζεται μετ'εμποδίων και σήμερα το πρωί, τα πρώτα ευρήματα των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών, στη μυστική σύσκεψη της περασμένης Παρασκευής, έδειξαν υστέρηση τουλάχιστον 2 δισ. στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2014, χωρίς καν να μπουν ακόμα υπό εξέταση ακόμη τα στοιχεία για το 2015.

Τα στοιχεία αυτά ήταν όμως γνωστά στους ιθύνοντες, αλλά ουδόλως απασχόλησαν στο διάστημα πριν και μετά τις εκλογές τη δημόσια συζήτηση. Για να συμβεί αυτό, έστω και δύο μήνες μετά από τις εκλογές, χρειάστηκε η αυτοψία των απεσταλμένων των δανειστών.

Αν και επισήμως ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης δηλώνει ότι δεν έχει ενημερωθεί για τον εντοπισμό «μαύρης τρύπας» από τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, ωστόσο, στις τελευταίες συνεντεύξεις του, κάνει λόγο για «άδεια ταμεία» και για ανύπαρκτο ουσιαστικά πρωτογενές πλεόνασμα. Άλλωστε, μόνο «αθώες» ή άσχετες με το φλέγον θέμα του δημοσιονομικού κενού δεν φαίνονται να είναι και οι δηλώσεις του από το Κόμο της Ιταλίας, για το ενδεχόμενο αναστολής ορισμένων προεκλογικών δεσμεύσεων (πχ για μειώσεις φόρων ή άλλες) χάριν της «αξιοπιστίας» του κρατικού προϋπολογισμού.

Ήδη από τις 5 Μαρτίου όμως, η συνεργάτης του Γιάνη Βαρουφάκη, κυρία Έλενα Παναρίτη είχε αποκαλύψει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2014 θα έκλεινε στο 0,6% του ΑΕΠ αντί του 1,5% που προέβλεπε ο κρατικός προϋπολογισμός. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία. Ως τότε, όπως έλεγαν στο υπουργείο Οικονομικών, δεν είχε φανεί ακόμη ούτε καν οι εισπράξεις φόρων του τέλους Φεβρουαρίου (καταχωρούνται στα συστήματα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με καθυστέρηση αρκετών ημερών).

Προφανώς για την εκτίμησή της στηρίχτηκε στην εικόνα με βάση προσωρινά στοιχεία ως τα μέσα Φεβρουαρίου, καθώς μάλιστα εκ των υστέρων φάνηκε (στις 20 Μαρτίου) ότι ο μήνας Φεβρουάριος έκλεισε και ανέλπιστα καλύτερα από όσο αναμενόταν και ότι έτσι καλύφθηκε όχι μόνο ένα μεγάλο μέρος της υστέρησης φόρων του Ιανουαρίου αλλά και όλη η υστέρηση στην είσπραξη του ΕΝΦΙΑ ο οποίος τελικά απέδωσε συνολικά 2,5-2,6 δισ. ευρώ για το 2014, όσο δηλαδή είχε ακριβώς υπολογιστεί (εξέλιξη όμως που σημαίνει και ότι είχε σχεδιαστεί σωστά όσον αφορά την εισπραξιμότητά του, παρά τις αντιδράσεις ή και τις όποιες αδικίες είχε προκαλέσει).

Ήδη όμως και από τις 26 Ιανουαρίου, όταν είχαν ανακοινωθεί τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση) του δωδεκαμήνου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου, έδειξαν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα είχε ήδη συρρικνωθεί στο 0,9%-1% του ΑΕΠ, καθώς υπολογιζόταν σε μόλις 1,8 δισ. ευρώ.

Όπως ήταν φυσικό πάντως, η δημοσιοποίηση της κατάστασης κατάφερε να εξάψει ξανά κομματικές διαμάχες, αλλά σήμανε και συναγερμό στην κυβέρνηση καθώς τέθηκαν στο τραπέζι της πολύωρης σύσκεψης στο μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Αλέξη Τσίπρα και το οικονομικό επιτελείο –και πληροφορίες που αργότερα διαψεύδονταν να αναφέρουν ότι συζητήθηκαν έως και σενάρια για να μην πληρώνεται τίποτα άλλο εκτός από μισθούς και συντάξεις τις προσεχείς εβδομάδες ή ημέρες.

Από πλευράς τους, κύκλοι της Νέας Δημοκρατίας απέδιδαν την μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στην υστέρηση που καταγράφηκε προεκλογικά , τους μήνες Δεκέμβριο-Ιανουάριο, αλλά και τους δύο πρώτους μήνες του επόμενου έτους του 2015, που καταγράφονται επίσης στο αποτέλεσμα του 2014.

Συγκεκριμένα λένε, με βάση και τα επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία:
- σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή σε αυτό που περιλαμβάνονται τα πάντα (το Κράτος, η Κεντρική Διοίκηση, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και η Τοπική Αυτοδιοίκηση), το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν 3,7 δισ. ευρώ το 11μηνο του 2014.
- έπεσε στα 2,2 δισ. ευρώ το 12μηνο του 2014
- διαμορφώθηκε σε μόλις 420 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2015 (για τον Φεβρουάριο δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία που θα επηρεάσουν περαιτέρω το 2014, αλλά η δυσμενής τάση είναι σαφής)
- η υστέρηση οφείλεται, στα έσοδα του Προϋπολογισμού, «όπου και η απόκλιση υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ» όπως τονίζουν κύκλοι της Συγγρού! Και αυτό γιατί:

1ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση άνω του 1 δισ. ευρώ στα έσοδα από φόρο εισοδήματος, κυρίως προς το τέλος του έτους (περίπου 500 εκατ. ευρώ) και τους πρώτους 2 μήνες του 2015 (επιπλέον περίπου 500 εκατ. ευρώ) που δημοσιονομικά ενσωματώνονται στο 2014, λόγω της προεκλογικής και μετεκλογικής αβεβαιότητας, αλλά και κινήματος «δεν πληρώνω».

2ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 200 εκατ. ευρώ στο ΦΠΑ πετρελαιοειδών, λόγω της σημαντικής μείωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου. Αυτή συνδυάστηκε και με την μείωση στον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης.

3ον. Επιστράφησαν 250 εκατ. ευρώ περισσότεροι φόροι έναντι του στόχου, προκειμένου να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και άρα και η ρευστότητα στην οικονομία.

4ον. Παρατηρήθηκε απόκλιση άνω των 250 εκατ. ευρώ στα προσδοκώμενα έσοδα από τη συμμετοχή των πολιτών στο πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, με μεγάλη ευθύνη της παρούσας Κυβέρνησης η οποία και υποστήριζε ότι αυτό θα το αλλάξει.

5ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 400 εκατ. ευρώ στα ταμειακά έσοδα του ΠΔΕ λόγω μη ωρίμανσης των εκτελούμενων έργων από το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα και της μετάβασης από το προηγούμενο ΕΣΠΑ στη νέα προγραμματική περίοδο, και επιπλέον απόκλιση 500 εκατ. ευρώ (λογιστική εγγραφή) στην πραγματοποίηση αιτημάτων για επιστροφές από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του προγράμματος. Το ποσό αυτό φυσικά και θα εισπραχθεί μέσα στο 2015 (ή και αργότερα), βελτιώνοντας αντίστοιχα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.