Τι φοβούνται οι ασφαλιστικές στα stress tests που ήδη άρχισαν

Από το “κόσκινο” των ευρωπαϊκών αρχών θα περάσουν μέσα στους επόμενους μήνες οι μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες της εγχώριας αγοράς, καθώς τα πανευρωπαϊκά stress tests βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Τυπικά, η διαδικασία ξεκίνησε στις 30 Απριλίου, ενώ σε λίγες ημέρες, στις 20 Μαΐου, παράγοντες του κλάδου θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν περαιτέρω μέσω της ημερίδας που διοργανώνει η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA), η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαδικασία.

Η πανευρωπαϊκή άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τις ασφαλιστικές εταιρείες, μέσω της οποίας θα διερευνηθεί κατά ποσό προκύπτουν επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες θα ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Νοέμβριο, όταν η EIOPA θα ανακοινώσει τα αποτελέσματα των stress tests. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη αξιολόγηση για τις ασφαλιστικές πριν την υιοθέτηση των οδηγιών του Solvency II, στους ενημερωμένους κανόνες του οποίου θα βασιστούν τα “τεστ κοπώσεως”.

Την... παράσταση εκτιμάται πως θα κλέψουν οι μεγαλύτεροι “παίκτες” του κλάδου, όπως οι τραπεζικές ασφαλιστικές και οι πολυεθνικές, καθώς τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν θα εξεταστούν από την EIOPA, στο τελευταίο στάδιο της διαδικασίας. Θα έχει προηγηθεί ο “αυτοέλεγχος” καθώς και η “διάγνωση” από τις Εθνικές Εποπτικές Αρχές (η Τράπεζα της Ελλάδος για τις ελληνικές εταιρείες).

Οι ασφαλιστικές θα εξεταστούν σε δύο βασικά σενάρια: της κεφαλαιακής επάρκειας και της μεταβολής του εγγυημένου επιτοκίου.

--Κεφαλαιακή επάρκεια: Με την άσκηση προσομοίωσης οι εποπτικές αρχές θα αξιολογήσουν τις ασφαλιστικές ως προς τα κεφάλαιά τους, “στρεσάροντας” τις επιπτώσεις στους ισολογισμούς τους, ανάλογα με τις παραδοχές για τα οικονομικά δεδομένα, όπως ακριβώς συνέβη και με τα διαφορετικά σενάρια των τραπεζικών stress tests.  

--Μεταβολές εγγυημένου επιτοκίου: Στη δεύτερη δοκιμασία θα ληφθούν υπόψη οι ακραίες μεταβολές των εγγυημένων επιτοκίων των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων. Βάσει αυτών θα εξεταστούν οι καμπύλες προεξόφλησης των συμβολαίων ανάλογα με τα διαφορετικά σενάρια.

Τα μεγάλα ονόματα του ευρωπαϊκού ασφαλιστικού κλάδου θα προχωρήσουν αρχικά σε “αυτοαξιολόγηση” ενώ στη συνέχεια θα... αναλάβει δράση η εκάστοτε εθνική εποπτική Αρχή. Τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν από τις δύο πρώτες φάσεις θα πρέπει να κοινοποιηθούν στην EIOPA έως τις 11 Ιουλίου. Έως τα μέσα Σεπτεμβρίου η EIOPA θα επικυρώσει τα στοιχεία σε κεντρικό επίπεδο.

Σημαντικές, τέλος, αναμένονται οι εξελίξεις και για τις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου, ο έλεγχος των οποίων θα περιοριστεί στις εθνικές εποπτικές Αρχές. Οι ασφαλιστικές της δεύτερης “κατηγορίας” θα “αυτοαξιολογηθούν και στη συνέχεια θα περάσουν από τον έλεγχο των εθνικών εποπτών. Τα στοιχεία για την δεύτερη κατηγορία ασφαλιστικών πρέπει να υποβληθούν προς επικύρωση στην EIOPA έως τις 19 Σεπτεμβρίου του 2014. 

Χρονοδιάγραμμα

30 Απριλίου 2014: Αφετηρία για τα stress test. Ανακοινώθηκαν οι βασικές παράμετροι της διαδικασίας αξιολόγησης της κεφαλαιακής επάρκειας των ασφαλιστικών εταιρειών.
20 Μαΐου 2014:  Ημερίδα με παράγοντες του κλάδου.
Μάιος – Ιούνιος: Διαδικασία ερωταπαντήσεων για στελέχη του κλάδου.
11 Ιουλίου 2014: Προθεσμία υποβολής των στοιχείων από τις εταιρείες στις Εθνικές Εποπτικές Αρχές.
31 Ιουλίου 2014: Επικύρωση των στοιχείων από τις Εθνικές Εποπτικές Αρχές.
Αύγουστος – μέσα Σεπτεμβρίου: Επικύρωση των στοιχείων σε κεντρικό επίπεδο από την EIOPA
Νοέμβριος 2014: Γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων των stress tests.

Η ελληνική αγορά
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, από τις 67 ασφαλιστικές επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιήθηκαν στην Ελλάδα το 2013, οι 43 δραστηριοποιήθηκαν μόνο στις ασφαλίσεις κατά Ζημιών, οι 13 μόνο στις ασφαλίσεις Ζωής και 11 ήταν μικτές Επιχειρήσεις (Ζωής και Ζημιών). Ως προς το καθεστώς εγκατάστασης και λειτουργίας στην Ελλάδα, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις χωρίζονται σε 45 ανώνυμες ασφαλιστικές εταιρίες, 19 υποκαταστήματα αλλοδαπών ασφαλιστικών επιχειρήσεων και τρεις πανελλαδικούς αλληλασφαλιστικούς συνεταιρισμούς.

Από τους κλάδους ασφάλισης ζωής, μεγάλη μείωση σε σχέση με το 2012 καταγράφουν οι ασφαλίσεις ζωής συνδεδεμένες με επενδύσεις (-36%), όπως επίσης και η διαχείριση ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων (-30%). Από τις ασφαλίσεις κατά ζημιών, η ασφάλιση αυτοκινήτων καταγράφει μείωση της τάξης του 8%, ενώ οι λοιποί κλάδοι πλην αυτοκινήτων μειώθηκαν κατά 3,7%.

Σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στους ζημιωθέντες, αυτές ξεπερνούν ετησίως τα 3 δισ. ευρώ σταθερά τα τελευταία χρόνια. Από αυτές 1 δισ. ευρώ περίπου κατευθύνονται σε αποζημιώσεις ασφαλίσεων κατά ζημιών (32%) του συνόλου των αποζημιώσεων) και άνω των 2 δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις ασφαλίσεων ζωής (68% του συνόλου).

Το σύνολο του ενεργητικού των ασφαλιστικών επιχειρήσεων παρουσιάζεται αυξημένο, προσεγγίζοντας τα 15 δισ. ευρώ. Οι επενδύσεις επίσης αυξήθηκαν στα 11 δισ. ευρώ. Τέλος οι ασφαλιστικές προβλέψεις παραμένουν σχετικά σταθερές τα τελευταία χρόνια σε ύψος άνω των 12 δισ. ευρώ. Παρόλα αυτά η μείωση της αξίας των επενδύσεων σε ελληνικά κρατικά ομόλογα και η συμμετοχή των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στο PSI, είχαν σαν αποτέλεσμα το πέρασμα της ασφαλιστικής αγοράς σε ζημιογόνες χρήσεις μετά το 2010, όπως απεικονίστηκε στους ισολογισμούς του 2011 και του 2012.