Έφοδοι κατ΄ οίκον από την Εφορία

Έλεγχο χωρίς εισαγγελική εντολή στα σπίτια ελεύθερων επαγγελματιών θα μπορεί να κάνει στο εξής η εφορία και με τη “βούλα” του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του το "Εθνος" μετά τη γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανάβει πλέον το “πράσινο φως” για διενέργεια ελέγχων και αναζήτηση χρημάτων για είσπραξη φόρων ή άλλων οφειλών προς το Δημόσιο από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, ακόμα και χωρίς την παρουσία δικαστικού λειτουργού, κατά τα πρότυπα των υπηρεσιών των ΗΠΑ (IRS). 

Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών “Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων και άλλες διατάξεις”, το οποίο ψηφίστηκε από τη Βουλή τον προηγούμενο Δεκέμβριο. αλλά και το νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, η εφορία θα μπορεί να προχωρά σε επιτόπιους ελέγχους στα σπίτια ελεύθερων επαγγελματιών χωρίς να έχει εκδοθεί εισαγγελική εντολή, εφόσον αυτά έχουν δηλωθεί από τον φορολογούμενο και ως χώρος άσκησης επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Αυτό συνήθως ισχύει για ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν στην εφορία ως έδρα το σπίτι τους. Σε αυτή την περίπτωση πάντως, η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο στους χώρους που ο ελεγχόμενος θα υποδείξει στους οποίους ασκείται η δραστηριότητα.

Όπως αναφέρει το "Εθνος" η Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), απαντώντας σε ερώτημα του υπουργείου Οικονομικών, με γνωμοδότηση-σοκ που εξέδωσε με οριακή πλειοψηφία (14-10 ψήφων), ανοίγει το δρόμο για την «έφοδο» των ελεγκτών όχι μόνο για να ελέγξουν φορολογικά όταν έχουν ενδείξεις φοροδιαφυγής, αλλά και για να ψάξουν να βρουν «ζεστό χρήμα» ή να κατασχέσουν άλλα κινητά πράγματα για την είσπραξη οφειλομένων.

Με βάση το ίδιο δημοσίευμα τα φορολογικά όργανα θα μπορούν χωρίς την εγγύηση της παρουσίας εισαγγελέα να κάνουν «φύλλο και φτερό» όχι μόνο τα γραφεία αλλά και χώρους σπιτιών, αναζητώντας πχ. χρήματα σε ντουλάπες, στρώματα, μαξιλάρια κτλ, με ανοιχτό τον κίνδυνο καταχρήσεων και, βέβαια υποβολής μηνύσεων και αγωγών.

Η πλειοψηφία της Ολομέλειας ΝΣΚ, δίνοντας τη δική της ερμηνεία στο Σύνταγμα, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι συνταγματικά επιτρεπτή η είσοδος φορολογικών οργάνων στην κατοικία «Για φορολογικούς ελέγχους και έρευνες που αποσκοπούν ευθέως ή εμμέσως στην είσπραξη φόρων και λοιπών εσόδων» και ότι αρκεί η εισαγγελική εντολή που προβλέπει για την είσοδο ο νέος Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (Ν. 4174/13) «χωρίς να απαιτείται και η παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής εξουσίας».

Το υπουργείο Οικονομικών, συμπληρώνει το «Εθνος», προκειμένου να εφαρμόσει τον ΦΔ, έστειλε ερώτημα στο ΝΣΚ για το αν επιτρέπεται και υπό ποιες προϋποθέσεις η είσοδος φορολογικών οργάνων στην κατοικία φορολογουμένου για ελέγχους και έρευνες (που προβλέπει ο ΚΦΔ) «Εν όψει του άρθρου 9 του Συντάγματος που θεσπίζει το άσυλο της κατοικίας και δεν επιτρέπει την έρευνα σε αυτή παρά μόνον όταν υπάρχει ρητή νομοθετική πρόβλεψη και πάντοτε με την παρουσία του εκπροσώπου της δικαστικής αρχής.

Το ΝΣΚ επισημάνει κατ΄αρχάς ότι ως κατοικία  θεωρείται κάθε κατάλυμα που χρησιμοποιείται για διαβίωση, διαμονή ή εργασία και μπορεί να χρησιμοποιείται και για διαμονή και ως επαγγελματική έδρα. Επίσης, το ΝΣΚ -σύμφωνα με το ίδιο πάντα δημοσίευμα- δέχθηκε ότι η παρουσία δικαστικού λειτουργού στην κατ΄ οίκον έρευνα (λόγω της προστασίας του ασύλου) απαιτείται μόνο όταν πρόκειται να συλλεγούν αποδεικτικά στοιχεία για τη διαπίστωση εγκλημάτων, την ανακάλυψη ή σύλληψη δράση, την πρόληψη ή καταστολή ποινικών αδικημάτων.

Σημειώνεται ότι η γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αφορά την τη διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 46 του πολυνομοσχεδίου που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον περασμένο Δεκέμβριο και προέβλεπε ότι:

α) Ο επιτόπιος φορολογικός έλεγχος διενεργείται στις εγκαταστάσεις του φορολογούμενου κατά το επίσημο ωράριο εργασίας της Φορολογικής Διοίκησης, πλην όμως αυτός μπορεί να παρατείνεται μέχρι την ολοκλήρωσή του ακόμη και μετά την παρέλευση του ωραρίου αυτού.

β) Η είσοδος στην κατοικία του φορολογούμενου επιτρέπεται μόνο με εντολή του αρμόδιου εισαγγελέα, εκτός αν αυτή έχει δηλωθεί από το φορολογούμενο και ως χώρος άσκησης επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας. Στην τελευταία περίπτωση η πρόσβαση αφορά μόνο τους χώρους, στους οποίους ασκείται η δραστηριότητα αυτή.

γ) Ο αρμόδιος υπάλληλος της φορολογικής διοίκησης μπορεί, οποτεδήποτε, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, να ζητήσει τη συνδρομή των οργάνων της Ελληνικής Αστυνομίας για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου και τα όργανα αυτής υποχρεούνται να την παρέχουν κατά το χρόνο και στον τόπο που ζητείται.